Türkiye’ye 2023 yılında 42,6 milyar dolar döviz kazandıran Egeli ihracatçılar 2024 yılını “Bir Ümit Yılı” olarak niteledi.
“2023 yılı ihracat performansı kıymetlendirme ve 2024 yılı öngörüleri toplantısı”nda konuşan Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak ESKİNAZİ “2024 yılında da gayemiz mevcudu korumak olacak. Lakin, 2024 yılında mevcudu korumak, 2023 yılındaki kadar kolay olmayacak. 2024 yılının üçüncü ve dördüncü çeyreği ihracatçılar için daha ümitli bir devir olacak. 2024 yılı ihracatçılarımız için “Bir Ümit Yılı” olacak.” İletisini verdi.
2024 yılında dört çeyrekte farklı beklentileri olduğunu aktaran Eskinazi, “İlk çeyrekte lokal seçimler, yüksek enflasyon, dünya ekonomisindeki sakinlik ve savaşlar nedeniyle güçlü geçecek. Birinci çeyrekte döviz kurları üzerine baskı, kredi musluklarının açılamaması durumu, dış kaynak gelmeme riski sürecek. İkinci 3 ayda bu parametrelerde hareketlenme olmasını bekliyoruz. Döviz kurlarında ve kredi musluklarında hareketlenme başlayacak. Döviz kurlarındaki baskı nedeniyle ithalat artışı da sürecek. İkinci 3 aylık devirde döviz kurlarında ve finansmana erişimde bir rahatlama bekliyoruz. İhracatçı bir ümitle fiyatı kestirim ederek ona nazaran fiyat verecek. 2024’ün üçüncü çeyreğini toparlanma periyodu olarak görüyorum. Dördüncü çeyrekte ise tahminen hafif hafif kar etme devri başlayacak. Tüm bunlar 2024 için çizdiğimiz optimist tablo. Karamsar değilim. 2023’ün bu türlü bir yıl olacağını baştan görmüştük. 2024’ü ise biraz evvel söz ettiğim üzere ‘bir ümit’ yılı olarak görüyoruz. Hem mevcudu koruyacağız, hem de ümit edeceğiz. Diğer deva yok. Şu an herkesin mevcudu korumak üzere bir sıkıntısı var. 2024’te ihracatçı bir nebze rahatlayacak. Yıl karamsar başlayacak lakin sonunda ferahlık var. Türkiye kaybettiği döviz kuru avantajını geri kazandığı takdirde 2025’ten itibaren önümüzü daha rahat görürüz. Orta vadeli plan sonundaki 302 milyar dolarlık ihracat maksadı rahat gerçekleşir diye öngörüyoruz. Ekonomik tablo makûs olabilir. Fakat ümidimizi yitirmiyoruz.” dedi.
Merkez Bankası’nın işi zor
“İhracatçılarımızda 2023 yılının yorgunluğu var. Sermayelerimiz azaldı. Gücümüz tükendi” değerlendirmesinde bulunan Eskinazi, “2024 yılının birinci yarısında yüksek enflasyonist ortamın süreceği anlaşılıyor. Maliyet artışları sonrasında nihai eserlerimizi daha yüksek fiyatlara müşterilerimize teklif etmek durumunda kalıyoruz. 2024 yılına artırım yağmuru ile girdik. Son maliyet artışlarıyla son eserlerimizde yüzde 25-30’luk fiyat artışları olacak. Olağan bu artış oranını her müşterimize kabul ettirmemiz mümkün değil. Müşteri kayıpları yaşamamız büyük mümkünlük. Anlayacağınız 2024 yılı çok parlak bir yıl olmayacak.2024 yılı enflasyonu denetim altına almamız gereken bir yıl. Bunun için acı ilacı içmemiz gerekiyor. Acı ilacı içerken ölümcül olmamalı, toplumsal istikrarlar bozulmamalı.2024 yılı birebir vakitte seçim yılı. Bu kurallarda enflasyonu düşürme vazifesi olan Merkez Bankası’nı kuvvetli bir süreç bekliyor. Merkez Bankası’nın işi çok güç.2024 yılında Türkiye’nin yatırım yapması lazım.” diye konuştu.
Türkiye’nin rekabetçi olabilmesi için yatırımlara devam etmesi lazım
Türkiye’nin rekabetçi olabilmesi için 2024 yılında yatırımlar yapması gereğinin altını çizen Eskinazi, kelamlarını şöyle sürdürdü; “2022 ve 2023 yılında sermayeler yara aldı. Yatırım yapacaklarda bir tedirginlik var. Yatırım yapacaklara yeni kolaylıklar getirilmesi gerekir. İş hayatına yeni kesimler geliyor. Yeni iş yapış biçimleri geliyor. Yeni yatırımlar bu gidişata nazaran kurgulanmalı. Bize düşen misyon bu hususta ihracatçıları yönlendirmek. Türkiye’nin rekabetçi olabilmesi için yatırımlara devam etmesi lazım. Türkiye’nin 2024 yılı için belirlediği 267 milyar dolar ihracat amacının 260 milyar dolarını yakalaması muvaffakiyet olacaktır. Toplum olarak orta gelir tuzağından kurtulmamız için ihracatta asgarî yüzde 10 artışı yakalamak zorundayız. Maalesef ihracatta yüzde 10 artışı yakalayacak ekonomik iklimin çok uzağındayız.” dedi.
2023 yılında yaşanan zelzele, en büyük ihraç pazarımız Avrupa Birliği’ndeki resesyon, Türkiye’de iki turlu yaşadığımız seçim, yüksek enflasyon ve savaşların ihracatı olumsuz etkilediğini aktaran Eskinazi, tüm aksiliklere karşın 2023 yılında arı üzere çalışmaya devam ettiklerinin altını çizdi.
TURQUALITY Projemiz örnek oldu
Ege İhracatçı Birlikleri’nin 2023 yılında Ticaret Bakanlığı’nın dayanağıyla 13 Milletlerarası Fuara Ulusal İştirak Tertibi yaptığı bilgisini veren Eskinazi, “329 firmamızın milletlerarası arenada stantlarıyla eserlerini pazarlamasına aracılık ettik. Farklı kesimlerde sektörel ticaret heyetleriyle, alım heyetleriyle pazarlama faaliyetlerimizi sürdürdük. Devam eden 12 URGE Projemizle ihracatçılarımızın kümelenerek milletlerarası rekabetçiliğinin güçlenmesi için uğraş gösterdik. Dünyanın en büyük besin ithalatçısı Amerika Birleşik Devletleri’nde Türk besin eserlerinin Pazar hissesini artırmak için sürdürdüğümüz TURQULITY Projemiz başarılı bir biçimde devam etti. Bu proje kapsamında o denli hoş işler yapıldı ki; Bakanlığımız öbür kurumlara örnek göstermeye başladı. Örneğin, üst seviye kurumsal Amerikalı şefleri ülkemizde ağırlayıp, Türk eserleriyle mahalli Türk ustalarının kendi mutfaklarında birlikte yemek pişirmelerini sağladık, toplumsal medyada yayınlamalarını sağlayarak gerçek Türk lezzetleriyle Amerikan damağının ne kadar farklı olabileceğini şahsen göstermeye çalıştık, yaptıklarımız sayesinde Amerikan Şef Federasyonunun yıllık mükafatını kazandık, 2024’te Projede artık ticarileşme öne çıkacak.” dedi.
Sürdürülebilirlik performansımızı izleyerek 2024 yılında da raporlarımızı yayınlamayı hedefliyoruz
Hazırgiyim, Maden ve Mobilya bölümlerinde Tasarım Yarışlarını 2023 yılında da düzenlediklerini, ihracatçı bölümlere yeni vizyoner dizayncılar kazandırmaya devam ettiklerini söyleyen Lider Eskinazi kelamlarına şöyle devam etti:
“Eğitim programları, çalıştaylar, milletlerarası toplantılar organize ettik. En büyük ihraç pazarımız Avrupa Birliği’nin ortaya koyduğu Yeşil Mutabakat’ın gereklerini yerine getirmek, karbon vergisiyle muhatap olmamak için ağır mesai harcıyoruz. EİB olarak sera gazı emisyonlarımızı daha aktif yönetmek ve iklim değişikliğinin fizikî tesirlerine ahenk sağlamak maksadıyla oluşturduğumuz Strateji ve Sürdürülebilirlik Komitesi ile çalışmalarımıza 2023 yılında da ağır bir formda devam ettik. EİB sürdürülebilirlik aksiyon planını hazırladık, 2022 EİB Sürdürülebilirlik Raporu ve EİB Stratejik Plan Raporumuzu yayınladık. 2024 gayelerimizi tespit ettik Ege İhracatçı Birliklerine ilişkin sürdürülebilirlik performansını izleyerek 2024 yılında da raporlarımızı yayınlamayı hedefliyoruz. EİB 2024 yılında mesaisinin değerli bir kısmını Hudutta Karbon Düzenleme Sistemine ayıracak.”
2024 yılında Çin’de ofis açarak bu süreci başlatmak istiyoruz
Eskinazi, “İhracatçılarımızın dijital ortamda yetkinliklerinin artması için çalışacağız. 2023 yılı sonunda PTTAVM ile bir toplantı düzenledik. 6 trilyon dolara ulaşan dünya e-ihracatının neredeyse yarısına sahip olan Çin pazarına değerli bir giriş yapan PTTAVM ile üyelerimize yeni bir bakış açısı vermek istiyoruz. Dijital pazarlama neyi gerektiriyorsa, rakiplerimiz Çin pazarında nasıl tanıtım yapıyorlarsa EİB olarak biz de üzerimize düşeni yapacağız. 2024 yılında Çin’de ofis açarak bu süreci başlatmak istiyoruz. Son yıllarda kullanımı çok artan yapay zeka uygulamaları ve büyük bilgi tahlillerinin üretim, ihracat, lojistik, pazarlama üzere bahisleri ile ilgili olarak kullanılması kaçınılmaz olacak. Yapay zeka kullanımıyla maliyetler azalırken, üretim süreçleri firmalarımız açısından daha verimli hale gelecek. Avrupa Birliği önümüzdeki devirde dijital eser pasaportu talep eder hale gelecek. Üretim süreçlerinin her kademesinin takip edilmesi gerekecek. Bu bahisle ilgili üyelerimize eğitimler vereceğiz.” dedi.
18,3 milyar dolarlık dövizi ülkemize kazandırdık
Başkanı Eskinazi, “Tüm bu eforlarımız sonrasında 18,3 milyar dolarlık dövizi ülkemize kazandırdık. Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliğimiz 2 milyar 515 milyon dolar ihracatıyla doruktaki yerini korurken, Ege Su Eserleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliğimiz 1 milyar 546 milyon dolarla ikinci oldu. Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği 1 milyar 340 milyon dolar, Ege Yaş Meyve Zerzevat İhracatçıları Birliği 1 milyar 330 milyon dolar dövizi ülkemize kazandırdı. Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliğimiz 1 milyar 68 milyon dolar, Ege Maden İhracatçıları Birliğimiz 1 milyar 66 milyon dolarlık performansla 1 milyar dolar barajını geçen başka birliklerimiz oldu. Birliklerimiz çatısı altında temsil edilmeyen Kimya bölümü 1 milyar 693 milyon dolar, otomotiv yan sanayi dalımız 1 milyar 46 milyon dolarlık ihracat performanslarıyla öne çıkan öbür kesimlerimiz olarak öne çıktı.” diye konuştu.
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği’nin yüzde 102’lik ihracat artışıyla ihracatını 336 milyon dolardan, 680 milyon dolara çıkardığını ve 2023 yılında ihracat artış rekortmeni olduğunu vurgulayan Jak Eskinazi şunları söyledi:
“İhracatını yüzde 41’lik artışla 360 milyon dolardan 509 milyon dolara çıkaran Ege Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliğimiz ihracatını en çok artıran ikinci birlik oldu. 215 ülke ve gümrüklü bölgeye ihracat yaptık. Almanya 1 milyar 850 milyon dolarlık ihracatla birinci sıradaki yerini korurken, Amerika Birleşik Devletleri 1 milyar 590 milyon dolarlık ihracatla ikinci ve İspanya 1 milyar 47 milyon dolarlık ihracatla üçüncü ülke oldu. Ülkemize döviz kazandıran tüm üyelerimizi sizlerin huzurunda kutluyor, muvaffakiyetlerinin devamını diliyorum.”
Ticaret Bakanlığımızın 2024 yılı içinde e-ihracat konusunda yeni dayanak modüllerini eklemesini bekliyoruz
Başkan Eskinazi, “Turquality, Yurtdışı ünite marka, Tasarım, UR-GE, Yurt Dışı Fuar Tertibi, E-Ticaret Sitelerine Ferdi Üyelik, Pazara Giriş, Global Tedarik Zinciri, Milletlerarası Nitelikteki Yurtiçi Fuar Takviyesi, Ziraî İhracat İadeleri, Sanal Fuar/ Heyet Tertibi, E-İhracat Takviyesi başlıklarında ihracatçılarımızın devlet takviyesi almalarına aracılık ettik. 2024 yılında da devlet takviyelerinin ihracatçılarımıza ulaşmasına aracılık yapmaya devam edeceğiz. Global ticaretin değişim gösterdiği bu süreçte, e-ticaret ve bunun yanı sıra e-ihracat yüksek kâr marjı ve ödeme süreçlerinde sunduğu avantajlarla öne çıkmaktadır. Ticaret Bakanlığımız 2023 yılında e-ihracata yönelik yeni dayanaklar yayınlamış olup, firmalarımız dayanaktan faydalanmaya başladı. Ticaret Bakanlığımızın 2024 yılı içinde e-ihracat konusunda yeni dayanak modüllerini eklemesini bekliyoruz. Ticaret Bakanlığımız, E-Ticaret ve E-İhracatı desteklemek maksadıyla Türkiye E-İhracat Platformu’nu kurma ve ihracatçılarımızı dijital ortama taşıyarak yeni kuşak teknolojilerin kullanılacağı ulusal bir B2B platformu oluşturma eforlarını sürdürüyor.” dedi.
Cumhuriyetimizin birinci yüzyılında olduğu üzere ikinci yüzyılında da büyümenin anahtarı tekrar ihracat olacak
Jak Eskinazi, “Türkiye Cumhuriyeti’nin 100 yıllık tarihinin 84 yılında var olan, üretmiş ve ihracat yapmış bir kurum olarak Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında da üretmeye, daha çok çalışmaya ve ihracat yapmaya devam edeceğiz. Cumhuriyetimizin birinci yüzyılında olduğu üzere ikinci yüzyılında da büyümenin anahtarı yeniden ihracat olacak. 2024 yılında ihracatla büyümek için ödevimize çalıştık. İş planlarımızı oluşturduk. 2024 yılında 13 fuara ulusal iştirak tertibi yapacağız. ABD’de Californiya’da Natural Products Expo West Fuarı ve Güney Kore’de doğal taş ile ilgili Korea Build Week Fuarı, Türkiye Ulusal İştirak Tertibi düzenlediğimiz fuarlar ortasına katılacak. 2024 yılı için bugün itibariyle planladığımız sektörel ticaret heyeti sayısı 13. Bu sayının yıl içinde daha da artması için fizibilite çalışmalarımız sürüyor. Pazarlama faaliyetlerimizi alım heyetleriyle destekleyeceğiz. Tüm bu çalışmalarımızda Ticaret Bakanlığımızın “Hedef Pazarlar, Uzak Ülkeler Stratejisi”ne uyumlu hareket edeceğiz.” Diye konuştu.
Serbest Ticaret Muahedeleri vurgusu
Eskinazi, Ticaret Bakanlığından 2024 yılı için öncelikli beklentilerinden birinin Özgür Ticaret Mutabakatları için ağır mesai harcanması olduğuna dikkati çekti.
“Yarım kalan STA’lar bir an evvel tamamlanmalı, amaç pazarlarla yeni STA’lar için çalışmalara hızverilmeli, Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği mutabakatının revizesi öncelikli başlıklardan biri olmalı.
Ticaret Bakanlığımızdan bir başka beklentimiz ihracat eserleriyle ilgili yasak kararının çok kolay alınmamasıdır. 2023 yılında çeşitli ihraç eserlerine getirilen yasaklar nedeniyle ihracatımız milyar dolar mertebesinde yara almıştır.2024 yılında Pak Güç ve Kimya kesimleri öncelikli olmak üzere Ege İhracatçı Birlikleri çatısı altında yeni ihracatçı birlikleri kurulması için girişimlerimizi sürdüreceğiz. Avrupa Birliği (AB), Yeşil Mutabakat ile ilerleyen periyotlarda tüm siyasetlerini yeşil dönüşüm temelinde şekillendirecek ve dokuma ihracatımızın neredeyse yarısı AB ülkelerine yönelik gerçekleştirildiğinden üretim ve ihracatımızı süratle bu siyasetlere uygun hale getirmek büyük ehemmiyet taşımaktadır. Uzakdoğu’dan gelen gemiler 3-4 hafta gecikmeyle geliyor, yarı mamul hammadde bekleyen sanayi tesisleri sıkıntı durumda kalmaya başladı. Termin kahrı kelam konusu. Navlun fiyatları 3-4 misli arttı.”
Ege Demir Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği olarak Türkiye’den müspet ayrıştık
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lider Yardımcısı Ege Demir Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği Lideri Yalçın Ertan, Türkiye’nin dünyanın 8’inci Avrupa’nın 2’inci büyük sıvı çelik üreticisi olduğunu vurguladı.
“60 milyon ton sıvı çelik kapasitemiz var. Her geçen yıl artıyor. Son üç yılı değerlendirdiğimizde 2021 yılında 23,5 milyon ton çelik ihracatı karşılığında 22,2 milyar dolar ve demirdışı metallerle birlikte 34,6 milyar dolar, 2022’de 19,5 milyon ton çelik ihracatı karşılığında 21 milyar dolar çelik ve demirdışı metallerle birlikte 35,4 milyar dolar, 2023 yılında 14,5 milyon ton çelik ihracatı karşılığında 14,8 milyar dolar çelik ve demirdışı metallerle birlikte 27,2 milyar dolar ihracat gerçekleştirdik. Dalımızda Türkiye genelinde 2021 yılı sonundaki pikten sonra her geçen yıl kan kaybı oldu. Bizim büyük pazarlarımızdan Körfez ve Suudi Arabistan’da yeni yatırımların çoğalması, İran’ın kendi hammaddesini üretmesi ve doğalgaz kaynaklarının varlıklı olması, ABD’nin ek vergiler getirerek 70-72 milyon ton üretimini 92 milyon tona çıkarması, Avrupa’ya kıyasla girdi maliyetlerimizin girdilerin yükselmesiyle ihracatımız ölçü bazında azalıyor. Ege Demir Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği olarak Türkiye’den olumlu ayrıştık. 2021’de 2,2 milyar dolar, 2022’de 2,5 milyar dolar, 2023’de 2,5 milyar dolar ihracat yaptık. Bunun en büyük nedeni bu bölgedeki üreticilerimizin ihracatı Türkiye ortalamasındaki eser gamından biraz farklılık göstermesi ve katma bedelinin yüksek olmasıdır. Bu yüzden Türkiye ile Ege’yi geçen sene ile karşılaştırdığımızda yüzde 30 ihracat kaybına karşın EİB olarak birebir seviyeyi koruduk.”
Kuru baskılarsanız ithalata davetiye çıkarırsınız
Başkan Ertan, “İthalatın ihracatı karşılama oranı yüzde 127’lerden yüzde 54’lere düştü. Büyük üretim kapasitemize karşın daha ağır ithal eserler ülkemize giriyor. Çelikteki dış ticaret açığı 870 milyon dolarken 6 milyar dolara çıktı. Bunun en büyük sebebi kurun baskılanmasıdır. Kuru baskılarsanız ithalata davetiye çıkarırsınız. Kuru enflasyon oranında artırmazsanız ithalat ağırlaşır. Türk demir çelik kesimi rekabetçiliğini büyük oranda kaybetti. Bilhassa Avrupa pazarına yüzde 44 ihracat yaparken bu oran yüzde 31’lere düştü. Bizim boşalttığımız alana bizden daha rekabetçi olan Çin, Vietnam, Güney Kore, Japonya, Malezya, Endonezya üzere Uzakdoğu ülkeleri yerleşti. Avrupa’daki pazarımızdan büyük ölçüde bir hisse aldılar. Güç fiyatları Türkiye’de öteki Uzakdoğu ülkelerine Avrupa’ya nazaran daha yüksek. Üretim maliyetlerinde gücün oranı yüzde 7’dir. 2022 sonunda yüzde 27’lere çıktı, 2023’de iki sefer güç fiyatlarında düzenleme oldu yüzde 17 18 bandına düştü daha sonra yüzde 20 artırım yapılınca yüzde 21’lere çıktı. Bu çok büyük ihracat kaybına sebep oldu. İki yılda ihracatımız 9 milyar dolar azaldı. Gerimizden gelen Brezilya ve İran bize yetişmek üzere. Dünya sıralamasında Türkiye ve Almanya 7’nci ve 8’inci olarak rekabet ederken biz şuanda pozisyonumuzu kaybediyoruz. Avrupalı üreticilere göre 150 euro daha rekabetçiydik şuan 80 euro ile onlar bizden daha rekabetçi. Avrupa’da demir çelik otomotiv üzere kıymetli sanayi kesimlerine sübvansiyonlar/destekler var. Yeşil güç de dahil büyük sübvansiyonlar var.” dedi.
Yalçın Ertan, “Bizim girdilerimiz daha yüksek kalıyor rekabetçi kalamıyoruz. Onun üzerine kur baskılanıyor. Kurun 48-50 bandında olması gerekiyor ki biz yurtiçi girdilerimizde dengeyi bulabilelim. Bizim bölümümüz hammadde muhtaçlığının yüzde 70’ini ithalatla karşılıyor. Çelik kesimi çok kıymetli birçok alt kümeye hammadde sağlıyor. Dünyada değerli bir yere sahip dalımıza sahip çıkılmalı. Son iki yıldır güç yönetim ediyoruz. Birçok ülkeyle Özgür Ticaret Muahedeleri (STA) yapıyoruz. STA’ları yaparken eser kümesinde çok dikkatli olmalıyız. Bilhassa yassı rulo sac ve levhada 2023 yılında Çin, Japonya ve Güney Kore’den yapılan ağır ithalatlarla, Özgür Ticaret Mutabakatımızın bulunduğu Mısır, Malezya ve Güney Kore’den yapılan filmaşin ithalatlarının öne çıktığı gözlemledik. Dalımızın rekabetçiliğini kaybetmemesi için STA olan ülkeler açısından hususun daha seçici olarak ele alınması gerekiyor. Türkiye’de ithalat ihracatın önüne geçti birinci kez yüzde 127’ydi yüzde 54’lere düştü. Kapasite kullanım oranı yüzde 53. 60 milyon tonun yüzde 53’ünü üretiyoruz. Faiz kur enflasyon istikrarı düzgün kurulmalı. Kurların baskılanması yerine enflasyon oranında artması gerekiyor. Bu telaffuz ihracatçı bütün kesimler için geçerlidir.” diye konuştu.
Uçak: 2023 yılında İhracatımızı yüzde 7 oranında artırmayı başardık
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lider Yardımcısı Ege Yaş Meyve Zerzevat İhracatçıları Birliği Lideri Hayrettin Uçak, “Tarım eserleri için Ege İhracatçı Birlikleri olarak başarılı bir yılı geride bıraktık. Biz pandemiden bu yana her konuşmamızda tarımın değerinden, ülkemizin kalkınması için tarımın oynadığı kilit rolden kelam ediyoruz. Yıllar geçtikçe tarımın kıymetinin daha çok artacağını düşünüyorum. Ege Yaş Meyve Zerzevat İhracatçıları Birliği olarak 2023 yılında toplam 805 ihracatçımızın takviyesi ile 1 milyar 330 milyon dolar ihracata ulaşmanın gururunu yaşıyoruz. 2023 yılında İhracatımızı %7 oranında artırmayı başardık. Türkiye genelinde gerçekleşen 5.9 milyar dolarlık yaş meyve zerzevat ve meyve zerzevat mamulleri ihracatının %23’ünü Birliğimiz üyeleri tarafından yapıldı.
Ürün bazında ön plana çıkan eserlerimiz 160 milyon dolarla kuru domates, 141 milyon dolarla biber turşuları, 124 milyon dolarla meyve suları, 110 milyon dolarla kornişon turşusu, 70 milyon dolarla taze domates, 49 milyon dolarla kiraz ve 42 milyon dolarla taze üzüm oldu. 100’ün üzerinde farklı eser yelpazesine sahip Birliğimizin bu yıl da gerçekleştireceği projelerle, yurtdışında üyelerimiz için gerçekleştireceğimiz tanıtım ve pazarlama faaliyetleri ile ihracatını artıracağına inanıyorum. Dış talepteki daralma ile birlikte 2024 yılının biraz kuvvetli geçeceğini öngörebiliyoruz lakin tekrar de biz maksadımızı ebediyen tepede tutmak, ihracatçılarımızı da bu amaca ulaşmak için teşvik etmek çabasındayız. 2024 yılında 1,5 milyar dolar ihracat gayemiz var.” dedi.
EİB, 2023 yılında Türkiye’nin toplam mamul ihracatındaki hissesini yüzde 41’e yükseltti
Türkiye Meyve Zerzevat Mamulleri Kesim Heyeti Lideri Türkmen Türkmenoğlu, “Ülkemizin 2023 yılı toplam meyve zerzevat mamulleri ihracatı 2 milyar 416 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. EİB, 2023 yılında Türkiye’nin toplam mamul ihracatındaki hissesini %36’dan %41’e yükseltmiştir. Eserlere katma kıymet kazandırarak ihracat gelirimizin artmasında bölümümüzün çok kıymetli bir yeri vardır. 2022 yılına nazaran 2023 yılında ihraç ünite fiyatlarında da katma kıymetin tesiri görülmektedir. 2023 yılında ünite fiyatın en fazla yükseldiği eser kümeleri alkollü içecekler, reçeller, soslar, kurutulmuş sebzeler ve turşular olmuştur. Çabucak çabucak tüm eser kümelerinde ihraç ünite fiyatımızın yükseldiğini belirtebilirim.” dedi.
Başkan Türkmenoğlu, “Ticaret Bakanlığımızın öncülüğünde Türkiye Meyve Zerzevat Mamulleri Dalı olarak Birliğimiz uyumunda 2024 yılı içeresinde yeni bir Turquality Projesine standart vermenin heyecanı içindeyiz. İngiltere ve Çin pazarını gaye alarak başlayacağımız projede eserlerimizin en efektif biçimde tanıtılmasına yönelik, tadım aktiflikleri, toplumsal medya kampanyaları, market aktiflikleri üzere tesirli tanıtım araçlarını kullanıyor olacağız. Hem Turquality projemiz, hem de fuar ve heyetlere yönelik pazarlama faaliyetlerimizle Hayrettin Liderimizin da lisana getirdiği üzere 2024 yılı sonunda Birliğimizin ihracatını 1 buçuk milyar dolara yükseltmek için büyük bir uğraşla çalışacağız. Türkiye meyve zerzevat mamulleri ihracatını 3 milyar dolar düzeyinin üstüne çekmeyi hedefliyoruz.” diye konuştu.
Önümüzdeki 3-4 ay çok sıkıntı geçecek
Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Erkan Zandar, “Türkiye’de deri kesimi yüzde 9,5 gerileyerek 1,8 milyar dolarla 2023 yılını bitirdi. Ege’de bu kayıp yüzde 4,8 oldu ve 182 milyon dolarla seneyi kapattık. Geçen seneye kadar yılda 400 milyon dolar dış ticaret fazla veriyorduk. Pandemi sonrası önemli ivme kazandık. Fakat baskılanmış TL ile ithalat cenneti haline geldik. 400 milyon dolar dış ticaret açığı yaşandı ve bu 800 milyon dolarlık iş kaybına neden oldu. Taban fiyat artırımlarıyla önümüzdeki 3-4 ay işten çıkarmalar olacak. Bölüm muhtaçlığı olan siparişleri alamadı. Rusya yazlık mal siparişlerini bile geçmedi. Önümüzdeki 3-4 ay çok güç geçecek. Ege bu kadar makûs etkilenmese de önümüzdeki 4 ay zorlanmaya devam edeceğiz. Hala kurun geleceği noktayı öngöremiyoruz. Ayakkabı ve deri konfeksiyonda bu sene çok büyük kayıp yaşamadık. En çok mamul deri ve saraciyede kayıplar oldu. Mamuldeki kaybın en büyük sebebi pazardaki daralma, saraciyede de hür bölgelere kalan ihracatlarımız oldu.” dedi.
Kurlar hedeflediğimiz noktalara gelirse 2024’ü yüzde 5 artışla kapatma talihimiz var
Başkan Zandar, “Ege bölgesi Türkiye geneli ortalamasına nazaran çok makus bir yıl geçirmedi. En çok ihracatımızı Avrupa’ya yaptık. İhracatımızda Almanya, Hollanda, Birleşik Krallık, Rusya ve Fransa birinci 5 ülke. En büyük ihracat artışını yüzde 31 ile Rusya’da, en büyük kaybı da eksi yüzde 25 ile ABD’de yaşadık. 2024’de İstanbul Deri ve Deri Mamulleri ile birlikte Turquality projesiyle kayıpları bertaraf etmek istiyoruz. ABD resesyon kaybını en az yaşayan ülke ve 2024’de çalışmalar yapacağız. Yunanistan’da yüzde 25 artış var. 2024’de Yunanistan ile de bağlantılarımızı geliştirmek istiyoruz. Ulusal iştirakini organize ettiğimiz İtalya’daki Expo Riva Schuh & Garda Bags Fuarına devam edeceğiz. Klasikleşen Kazakistan ticari heyetimiz Mart’ın birinci haftasında Almatı’da gerçekleşecek. İstanbul Hazır Giysi Ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği ile eş vakitli yapacağız. Deri konfeksiyon saraciye ve ayakkabı firmalarımızın daha çok randıman almasını istiyoruz. Suudi Arabistan pazarı konusunda 6 aydır hazırlık yapıyoruz. Türk moda markalarının tanıtımı ile b2b ile pazar hissemizi artırmayı hedefliyoruz. 2024 yılını kayıpla yaşamak istemiyoruz. Birinci çeyrek sonrası kıymetli. Kurlar hedeflediğimiz noktalara gelirse 2024’ü yüzde 5 artışla kapatma bahtımız var.” diye konuştu.
Sertbaş: Kapasite kullanım oranımız %84’lerden yüzde %76,4 düzeylerine gerilemiş durumda
Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Lideri Burak Sertbaş, “2023 yılı tüm dünyada yaşanan ekonomik daralma ve Türk ekonomisindeki kırılganlıklardan ötürü Türk ihracatçısı için sıkıntı bir yıl oldu. Ayrıyeten yurt içinde finansmana erişim kahrı, işçilik/enerji maliyetlerindeki artışlar, yüksek enflasyonun şimdi denetim altına alınamamış olması üzere nedenlerden ötürü 2024’ün de kolay bir yıl olmayacağını söyleyebiliriz. Türkiye ve Ege bölgesi 2023 yılı ocak-aralık hazırgiyim ihracat sayıları açıklandı. Maalesef hem Türkiye hem Ege bölgesinde geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 9 ihracat kaybımız var. 2023 yılı Türkiye geneli hazırgiyim ihracatımız 19,2 milyar dolar olarak gerçekleşirken, EHKİB toplam ihracatımız ise 1,3 milyar dolar oldu. Aslında bu sayılar iç ve dış meselelerin bir yansıması. Bildiğiniz üzere AB bizim en büyük ihraç pazarımız pozisyonunda. Ve son 2 yıldır da hepimizin malumu olan sebeplerden ötürü AB ülkeleri de resesyonda ve enflasyon meseleleriyle uğraş ediyorlar. 2023 yılında geçen yıl olduğu üzere AB’nin ihracatımızdaki pazar hissesi %60 düzeyinde. Buna Birleşik Krallık ve başka Avrupa ülkelerini de eklediğimizde pazar hissemiz %70 düzeyinde. Bu oran geçen yılla neredeyse birebir. İhracatımız azaldı lakin AB’nin pazar hissesi çabucak hemen birebir.” dedi.
Başkan Sertbaş, “Sektörde yaşanan problemler üretimi de olumsuz etkilemeye devam ediyor. İçerde yüksek enflasyondan ötürü maliyetlerimiz artıyor, kapasite kullanım oranımız %84’lerden yüzde %76,4 düzeylerine gerilemiş durumda. Ayrıyeten, Ekim ayında iplik, kumaş, hazır giysi eserlerinin ithalatına getirilen yüzde 10’luk ek gümrük vergisi kararı biz hazır giysi ihracatçıları için yeni bir şok oldu. Geçmişte hayati kararları birlikte alırdık. Bu husustaki kararı da tüm taraflar görüşerek alabilirdik. Bu karar, dokuma ve hammaddeleri dalının mevcut şartlarında süreksiz bir güzelleştirme sağlayabilir fakat konfeksiyon kesimine ziyanlar verir. Korumacılığın piyasa işleyişini bozduğunu ve en sonunda korunan dala de yararı olmadığını dünyadaki birçok iktisat modelinde ve eski uygulamalarda gördüğümüzü söyleyebiliriz. Bir dal korunmak istenirken o dala yarar sağlanmadığı üzere öteki bir kesimde de tamiri mümkün olmayan hasarlara yol açmamak gerekir. Hepimizin yeni hususlarından birisi de taban fiyat konusu. Bizim üzere emek ağır dallar için takdir edersiniz ki bu bahis çok büyük değer arz ediyor.” diye konuştu.
2024 ‘ün birinci 6 ayını zati kaybettik, yılın tamamını kaybetmeyi hiçbirimiz göze alamayız
Burak Sertbaş, “Bildiğiniz üzere taban fiyat 17.002 TL olarak açıklandı. Minimum fiyat az mı arttı çok mu arttı diye tartışmanın bir manası yok. Bugünkü kaidelerde taban fiyat ile geçinmek güç. Bu sayı büyük ihtimalle de 2 ay sonra açlık hududunun altında kalacak. Taban fiyattaki artış eser fiyatlarını yüzde 15-20 arttıracaktır. Ağırlıklı olarak Avrupa pazarına çalışıyoruz ve bu ülkelerdeki yıllık enflasyon yıllık yüzde 4-5. Yüzde 20’lik artışı kabul ettiremeyiz. Döviz kurları da bizim elimizi zayıflatıyor. Döviz kurları enflasyon düzeyinde artarsa hem istihdamımızı hem de hem de ihracat sayılarımızı koruyabiliriz. Fiyatlar üzerindeki artış oranının taban fiyattaki dayanaklara de yansıtılması ihracatçıyı bir nebze de rahatlatabilecektir. Aksi halde artan personellik ve artan işçilikten ötürü yükselen öbür girdi fiyatlarıyla bu kur düzeylerinde ihracat yapmamız çok daha zorlaşacak. Tüm bu gelişmeler ve kararlar ışığında söyleyebilirim ki, 2024 ‘ün birinci 6 ayını esasen kaybettik, yılın tamamını kaybetmeyi hiçbirimiz göze alamayız. Ana ihraç pazarımız Avrupa yılın ikinci yarısında ekonomik toparlanma yaşayacaktır diye umuyoruz, bu noktada biz de sipariş için hazır olmalıyız. Tasarım gücümüz, esnek yapımızla kaybettiğimiz müşterileri geri kazanmalıyız. İçerdeki maliyet kaynaklı meseleleri çözebilirsek, ihracatçı biraz rahatlarsa eski parlak dönemlerimize döneceğimize inancım tam.2024 yılını hazır giysi kesimi olarak otomotiv ve kimyadan sonra en fazla ihracat yapan dal olarak kapatmayı hedefliyoruz.” dedi.
Öztürk: 10 yıl içerisinde kesimin ihracatı iki katına çıktı
Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği İdare Heyeti Lideri Muhammet Öztürk, “Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri bölümü Türkiye Geneli ihracatı ise geçen seneye kıyasla yüzde 8 artarak 12,4 milyar dolar olmuştur. 2014 yılında bölüm olarak Türkiye geneli 6,7 milyar dolar ihracat yaparken, 10 yıl içerisinde bölümün ihracatı iki katına çıkmıştır. Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçı Birliği olarak ise 10 sene içerisinde ihracatımızı 337 milyon dolardan yüzde 216 artırmış bulunmaktayız. 2023 yılı sonu itibariyle Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçı Birliği olarak ihracatımız 1 milyar 68 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2022 yılına nazaran bölüm ihracatımız yüzde 7 artış göstermiştir. Ege Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği olarak, ihracatımızda son 10 yılda en büyük artış (23 faslı) yemler ve kedi/köpek mamaları ile hububat eserlerinde yaşandı. Yemler ve kedi/köpek mamaları geçen seneye nazaran %32, 10 yıl öncesine nazaran ise %2428 artış ile 163 milyon dolar olmuştur.” dedi.
Başkan Öztürk, “Hububat eserleri ise geçen seneye nazaran %681, 10 yıl öncesine nazaran %3645 artış ile 93 milyon dolar artış gerçekleşmiştir. Hububat alt dalımızdaki artışın en değerli kaynağı mısırdır. Birliğimizin 2023 yılında en çok ihracat yaptığı birinci 5 ülke ise 102,3 milyon dolar ile Cezayir, 77,8 milyon dolar ile Rusya, 74,5 milyon dolar ile Libya, 69 milyon dolar ile İran ve 62 milyon dolar ile Cibuti olmuştur. Türkiye geneli ise hububat bakliyat ve yağlı tohumlar ihracatında birinci 5 ülke ise Irak, ABD, İran, Suriye ve İtalya’dır. Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Dalında faaliyet gösteren 6 İhracatçı Birliğimizle bir ortaya gelerek Türkiye Besin İhracatçıları markasını oluşturduk. Kesim Konseyi olarak, yeni periyotta tanıtım çalışmalarımızı Türkiye Besin İhracatçıları (TGİ) markasıyla yürüteceğiz.” diye konuştu.
Celep: Ülkemize 1,6 milyar dolar ihracat geliri elde ettik
TİM İdare Şurası Üyesi ve Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği İdare Heyeti Üyesi Birol Celep, “Kuru meyve kesimi olarak 2023 yılında 483 bin tonluk ihracatımız karşılığında ülkemize 1,6 milyar dolar ihracat geliri elde ettik ve üretim ve ihracatta dünya liderliğimizi 2023 yılında da koruduk. 2023 yılı toplam ihracatımızın 1,14 milyar dolarlık kısmı, çekirdeksiz kuru üzüm, kuru incir ve kuru kayısı ihracatından elde edilmiş, çekirdeksiz kuru üzüm ihracatının toplam ihracatımızdaki hissesi yüzde 29, kuru kayısının yüzde 25 ve kuru incirin de yüzde 17 olmuştur. En büyük ihraç pazarımız olan Avrupa ülkelerinin kuru meyve ihracatımızdaki pazar hissesi %62 olarak gerçekleşirken, Japonya ve ABD üzere pazarlara yapılan ihracatımız da artış göstermiştir. Dünya kuru üzüm ihracatının yüzde 32’sini tek başına gerçekleştiren ülkemiz, 2023 yılında 255 bin tonluk üzüm ihracatı karşılığında bir evvelki yıla nazaran %8 artışla 465 milyon dolarlık gelir elde etmiştir. Kuru incir Türkiye’nin itibar eserlerinden biri olan, tüm semavi dinlerde kutsal meyve olarak kabul edilen kuru incir 70.328 tonluk ihracat karşılığında 2023 yılında bir evvelki yıla nazaran %11’lik bir artışla 271 milyon dolarlık bir gelir elde edilmiştir. Türkiye’nin kuru kayısı ihracat ölçüsü ise bir evvelki yıla nazaran %7 azalarak 71 bin ton olarak gerçekleşmiş, ihracat gelirimiz ise 405 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Kuru meyve kesimi olarak 2024 yılı için öncelikli gayemizin sürdürülebilir üretim ve ihracat artışı sağlamak olduğunu söylemek istiyorum. Bu amacımıza ulaşmak için üreticilerimiz, ihracatçılarımız, Bakanlıklarımız, Üniversitelerimiz ve milletlerarası paydaşlarımızla çalışmalarımıza devam edeceğiz. Tanıtım projelerimizle dalımızı ve eserlerimizin ihracatını arttırmaya, yaşanan problemlerimize tahlil bulmaya çalışacağız.” dedi.
Tokatlıoğlu: Suudi Arabistan, Endonezya gündemde
Ege Maden İhracatçıları Birliği İdare Şurası Lider Yardımcısı Faik Tokatlıoğlu, 2022 yılında rekorlara imza atan Maden ihracatımız 2023 yılında 5 milyar 748 milyon dolar ile %10,9 luk düşüş yaşamış, Türkiye’nin toplam ihracatından %2,6 lık hisse almıştır. 2023 yılında Çin’e yapılan maden ihracatımız 2022 yılına oranla kümülatif olarak artış göstermiş lakin ABD ve Avrupa Ülkelerine olan ihracatımızdaki bedel bazında yaşanan gerileme ihracatımızda düşüşü getirmiştir. Dünya Doğaltaş ticaretinde yükselen talep eğrisi ile ülkedeki alıcılarla buluşmak üzere önümüzdeki günlerde Suudi Arabistan’a Ticaret Heyeti gerçekleştireceğiz. 2024 yılında Nisan ayında düzenlenen Marble İzmir Fuarına, ortalarında Güney Kore, Hindistan, Orta Doğu ve Avrupa Ülkelerinin de yer aldığı geniş iştirakli bir alım heyetini ülkemize davet ederek kesimimizle buluşturacağız. Başşehrinin Jakarta’dan Borneo’ya taşınma kararı ile dal için büyük kıymet kazanan ve ASEAN ülkeleri ortasında inşaat kesiminin en süratli büyüdüğü ülkelerden biri olan Endonezya’dan Mimar, Müteahhit ve toptancıları Alım Heyeti Tertibi kapsamında Ege Bölgemizde ağırlayacağız. Uzun vakittir planlarımız ortasında yer alan Avusturalya Sektörel Ticaret Heyetini de Ege Maden İhracatçıları Birliği İdare Konseyi olarak bu yıl gerçekleştireceğiz.” diye konuştu.
Gürle: 2024 yılı rahatlama yılı olmayacak
Ege Mobilya Kağıt ve Orman Eserleri İhracatçıları Birliği İdare Heyeti Lideri Ali Fuat Gürle, “Temsil ettiğimiz üç dalın 2022 yılında 8,5 milyar {{tooLongContent}}rsquo;a yaklaşan ülke geneli ihracat performansı, 2023 yılında -5,3% düşüş ile 8 milyar $ bandına gerilemiş bulunmakta. Bölümlerimizin, Ege bölgesine kayıtlı ihracat sayılarına baktığımızda; 2022 yılında 940 milyon $ olan ihracatımız, 2023 yılında %4’lük negatif bir değişimle 906 milyon $ olarak gerçekleşti. Birliğimize kayıtlı kesimlerimize ilişkin istatistiklere baktığımızda, kağıt mamulleri ihracatı geçen yıla nazaran %4’lük düşüşle 538 milyon dolar düzeyine geriledi. Odun dışı orman eserleri olarak isimlendirdiğimiz defne, kekik, ıhlamur, adaçayı, biberiye, tıbbi bitkiler, meşe palamudu üzere eserleri kapsayan ihracatımız ise %3’lük düşüşle 103 milyon dolar bandında seyretti, buna karşın Türkiye geneli ihracatın % 68’lik kısmının Ege bölgesinden ihraç edildiğini belirtmek istiyorum. Kelam konusu düşüşün en kıymetli nedeni Avrupa Birliği tarafından kekik için uygulanmaya başlanan Pirolizidin alkaloid limitleri nedeniyle talepte yaşanan daralmadır. Öteki yandan, ihracat bağlamında lokomotif sanayi kollarından biri olarak nitelendirilen mobilya endüstrimiz, 2023 yılındaki döviz artışları ile artan hammadde, lojistik ve güç maliyetlerinden en çok etkilenen kesimlerin başında geldi. Buna ek; bölümün en kıymetli girdilerinden biri olan sunta ve mdf’ye neredeyse her ay yapılan artırım oranları, dış piyasadaki satış fiyatlarına yansıtıldığında memleketler arası pazarda rekabet gücümüzü ve dolayısı ile pazarlarımızı kaybetmemize neden oldu. 2023 yılında Birliğimiz üzerinden gerçekleşen mobilya ihracatı %9’luk bir düşüş ile 224 milyon $ olarak gerçekleşti. Bu sayılar ihracatçılarımızı memnun etmese de yıl başından, hatta 2022 yılından itibaren öngördüğümüz tablo ile karşı karşıyayız. Yıl başındaki kestirimlerimiz emsal sonuçlara işaret etmişti.
Üzülerek belirtmek istiyorum ki mevcut göstergeler, meslektaşlarım için 2024 yılının rahatlama yılı olmayacağına işaret ediyor. Geçtiğimiz ay Ticaret Bakanlığımız tarafından 2028 İhracat Vizyonu tanıtıldı. Dallarımızın amaç ülke olarak seçtiği ABD ve Almanya üzere pazarlarda Türk markasının en uygun halde tanıtımının yapılması hedefiyle mobilya, kağıt ve tıbbi aromatik bitkiler kesimlerinde 4 sene boyunca yürütülen 3 farklı projemiz olacak.” dedi.
Girit: Birinci sefer Rusya’ya yumurta ihracatına başladık, İran’a taze tavuk ihracatımız açıldı
Ege Su Eserleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği İdare Heyeti Lideri Bedri Girit, “Su eserleri ve hayvansal mamullerde dünyada birinci 10’dayız. Çipura ve leyrekte Avrupa’nın en büyüğüyüz, çam balında dünyanın en büyüğüyüz, süt kesiminde kanatlı bölümünde altıncıyız. Geçen seneye nazaran 2023 yılında Türkiye geneli yüzde 14,2’lik gerileme var. Bu süt ve süt eserlerinden kaynaklanıyor. 500-600 milyon dolar olan süt ve süt eserleri ihracatımız 2022 yılında tereyağ ve süt tozu yasağıyla 267 milyon dolara düştü. İkinci olarak kuş gribine bağlı olarak kanatlı kesiminde sorunlarımız var. 100 milyon dolarlık kaybımız var. Türkiye ve Ege’yi karşılaştırırsak Ege’de gerileme yüzde 4,5 civarında. Balık ve balık türevlerinde biz EİB olarak Türkiye geneli yüzde 68’ini genel hayvansal mamullerde yüzde 42’sini yapıyoruz. Geçen hafta birinci kere Rusya’ya yumurta ihracatına başladık, Dünyada birinci sefer bir ülkeye taze tavuk ihracatı yapılmaya başlandı, İran’a taze tavuk ihracatımız açıldı. Bu piliç etlerimizin raf ömrünün hijyenik şartlarının ne kadar yeterli olduğunun göstergesidir, Filipinler pazarı açıldı. İngiltere, Malezya ve Endonezya bizim de gündemimizde.” dedi.
Umur: 2023 yılında 922 milyon dolarlık yaprak tütün ve mamulleri ihracatı yapıldı
Ege Tütün İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Lideri Ömer Celal Umur, “2023 yılında Türkiye genelinde toplam 922 milyon dolarlık yaprak tütün ve mamulleri ihracatı gerçekleşmiştir. Ege Tütün İhracatçıları Birliği olarak bu sayının %95’ini yani 879 milyon dolarını gerçekleştirmiş bulunuyoruz. İhracatımız 2023 yılında, ölçüde bir evvelki yıla nazaran yüzde 3’lük azalışla 114 bin ton ve kıymette yüzde 14’lük bir artışla 879 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu yıl Ege Tütün İhracatçıları Birliği üyeleri tarafından 245 milyon dolarlık yaprak tütün ihracatı ve 633 milyon dolarlık tütün mamulü ihracatı gerçekleşmiştir. Ülke bazında kıymetlendirecek olursak, yaprak tütün ihracatın en çok ihracat yaptığımız birinci 3 ülke 51 milyon dolar ile ABD, 47 milyon dolar ile Belçika ve 27 milyon dolar ile Endonezya olmuştur. Mamul ihracatında ise 116 milyon dolar ile Irak, 47 milyon dolar ile Azerbaycan, 39 milyon dolar ile Gürcistan birinci 3 ülkeyi oluşturmaktadır. Türkiye için 2024 yılında çok daha istikrarlı bir yıl olmasını bekliyor ve umut ediyorum. Cari açığımızın kapatılmasında ihracatımız büyük rol oynuyor. İhracatçıların ve ihracatın desteklenmesi de bu sürece büyük katkı sağlayacaktır.” diye konuştu.
Er: Rekor üretim rekor ihracatı getirdi
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Lideri Davut Er, “Sofralık zeytin ihracatımız bir evvelki döneme kıyasla fiyat bazında %7 artarak 172 milyon dolardan 184 milyon dolara yükseldi. 31 Ekim’de sona eren 2022/23 zeytinyağı ihracat döneminde ise, 118 ülkeye ihracat gerçekleştirdik ve toplam zeytinyağı ihracatımız ölçü bazında %158 artarak 58 bin tondan 150 bin tona, fiyat bazında ise %259 artarak 201 milyon dolardan 723 milyon dolara yükseldi. Sofralık zeytin üretiminde dünyada başkan ve zeytinyağında ise İspanya’dan sonra en büyük 2. üretici pozisyonuna yükseldiğimiz 2022/23 ihracat döneminde, üretimdeki rekor ile birlikte elde ettiğimiz muvaffakiyetle, toplam dal ihracatımız 947 milyon dolara ulaştı ve bölümümüz dünya pazarlarında çok kıymetli bir yer edindi. Bu sayısı önümüzdeki birkaç yıl içerisinde 1,5 milyar dolara, 2028’de ise 2 milyar dolar düzeyine çıkarmayı hedefliyoruz. Rekor üretim rekor ihracatı getirdi. Şu an bölümümüzün karşılaştığı en büyük mahzur hepinizin malumu olduğu üzere, 1 Ağustos 2023 tarihi itibariyle dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına, 22 Ağustos 2023 itibariyle de dökme ve varilli prina yağı ihracatına getirilen ihracat kısıtlamaları.” dedi.
Başkan Er, “Söz konusu kısıtlama kararları, maalesef geçmiş yıllarda olduğu üzere, Türkiye’deki tüm ihracatçılarımızı çatısı altında bulunduran dalın tek ihracatçı birliği olan Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliğimizin görüşü alınmadan, kesim temsilcileri ile istişarede bulunulmadan ve evvelce bir bilgilendirme olmaksızın alındı. Ülkemiz 2022/23 dönemine 50 bin ton zeytinyağı stoğuyla girdi. Rekoltemiz ise 380 bin ton olarak hesaplanmakta. Afrin’den gelen yaklaşık 50 bin ton zeytinyağı dikkate alındığında 480 bin ton seviyesinde zeytinyağı varlığımızın oluştuğunu görüyoruz. İç tüketim 160 bin ton civarında,150 bin ton ise ihracatımız kelam konusu. Yeni döneme yaklaşık 170 bin ton stok ziyadesiyle gireceğimiz görülmekte. Tüm bunlara ek olarak, geçtiğimiz hafta UZZK 2023/24 dönemi için daha evvel 179 bin ton olarak ilan ettiği zeytinyağı rekolte varsayımını 185 bin ton olarak güncelledi. Bu bilgiler ışığında Türkiye’nin zeytinyağı arzında panik olmasını gerektirecek bir durum kelam konusu olmadığını çok net bir halde görebiliyoruz.” Diye konuştu.
Kısıtlamalar piyasayı bloke etti
Davut Er, “Son üç yılda zeytinyağına dört sefer ihracat kısıtlaması getirildi. Bu kısıtlamaların piyasa üzerinde amaçlandığı üzere olumlu bir tesiri mutlaka olmadı. Fiyat artışlarını yavaşlatmakta yeteri kadar tesirli olmadığı üzere, tersine üretici ve mal tedarikçilerini beklenti içine soktu ve kâfi ölçüde mal arzı olmadığı için piyasayı daha da bloke etti. Fiyatlar kısıtlama uygulamasından bu yana yaklaşık %15-20 civarında artış gösterdi. İhraç edilemediği için depolarda bekletilen zeytinyağları ise, sıcak hava ve olumsuz depolama şartları nedeniyle bozulmaya maruz kaldı, asidite ve öbür değerli spektler ziyan gördü, yüksek kaliteli sızma yağlar rafinajlık yağlara dönüştü ve bu da %30’luk bir kıymet kaybına neden oldu. Kelam konusu kısıtlama uygulaması hem iç piyasada hem de ihracatta hiçbir olumlu sonuç doğurmadı ve uygulanmaya devam edilmesi durumunda, bölümümüzde telafisi mümkün olmayan hasarlara yol açacak. Hakikaten 2023/24 döneminin birinci 2 aylık bilgilerine baktığımızda, Kasım ve Aralık aylarında ihracatımızın geçtiğimiz döneme kıyasla ölçü bazında %75 azalarak, 31 bin tondan 8 bin tona gerilediğini görüyoruz. Üzülerek söylüyorum ki, güç koşullarda kazanılmış olan birçok pazarı kaybetme noktasına gelmiş bulunmaktayız. İhracatımızın ve dalımızın daha fazla ziyana uğramaması için kelam konusu kısıtlama kararları bir an evvel gözden geçirilmeli. Hür piyasa iktisadı koşullarının devamı sağlanmalı ve ihracat kısıtlama uygulamaları sonlandırılmalıdır. Katma bedeli yüksek ambalajlı ihracatı artırmak ana gayemiz olmakla birlikte firmalarımız ithalatçılardan gelebilecek farklı talepleri karşılamak durumunda.” dedi.
Kızıltan: Türk somonunu dünya pazarlarına tanıtıyoruz
Türkiye Su Eserleri ve Hayvansal Mamuller Bölüm Konseyi Lideri Sinan Kızıltan, “Dünyanın en değerli reexport merkezlerinden birisi, yaklaşık 500 milyonluk bir nüfusa ulaşan, dünyanın güçlü birliklerinden Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN)’ın kurucu ülkeleri ortasındaki Singapur pazarı bizim için ön planda. Çin konusunda geçen sene olumlu bir müsaade çıktı. Türk somonunu dünya pazarlarına tanıtmaya çalışıyoruz. Bu bizim için büyük bir atılım. Norveç 2023 yılı itibariyle somondan 6,5 milyar dolar gelir elde etti. Türkiye geneli su eserleri ihracatımız 2023 yılında 1,7 milyar dolar oldu. 119 ülkeye ihracat gerçekleştiriyoruz ve bunun yüzde 42’sinin AB ülkelerine yapıyoruz. Omega-3 deposu Türk somonu yüzde 9 artışla 376 milyon dolara yükseldi. 2023 yılında levrek ihracatımız yüzde 2 artışla 517 milyon dolar, çipura ihracatımız yüzde 12 artışla 417 milyon dolar olurken, Omega-3 deposu Türk somonu yüzde 8 artışla 371 milyon dolara yükseldi. Levrek ABD pazarında bir numara. Türk somonunu ABD’ye ve Kanada’ya göndermeye başladık. Çin’e somon ve orkinosta lisansımız var, çipura ve levrek için de başvurduk, açılırsa ihracatımız artacak.” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
