Ülkemizde en sık karşılaşılan cilt hastalıklarından biri olan mantarın bilhassa yaz aylarında görülme sıklığı daha da artıyor. Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayten Ferahbaş Kesikoğlu “Mantarlar sıcak ve nemli ortamlarda çoğaldığı için yaz aylarında artış gösterir. Yüzeyel mantar hastalıkları deri, saç, tırnak, ağız içi ve genital bölgeyi tutabilen mikroorganizmaların yaptığı bir enfeksiyon hastalığıdır. Saçlı deriden ayak tırnaklarına kadar tüm bedende en sık görülen ve yerleşim yerine nazaran isimlendirilen deri hastalıklarından biri olup, yapılan çalışmalara nazaran ülkemizde her 100 bireyden 18’ini etkilemektedir” diyor. Havuz kenarlarında terliksiz ya da kırlarda ‘stres atayım’ diye çıplak ayakla dolaşmanın mantar oluşumuna yer hazırlayan faktörler ortasında yer aldığını, hastalığın bedende ortaya çıktığı bölgeye nazaran kendini bilhassa kaşıntı, kızarıklık, kepeklenme, yanma hissi, renk değişikliği ve kıl ile tırnak kaybı üzere belirtilerle gösterdiğini belirten Prof. Dr. Ayten Ferahbaş Kesikoğlu, mantar hastalığı hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı, değerli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.
Mantara yol açan etkenlere dikkat!
Başka bireylerle ortak kıyafet, terlik ve özel eşyaların paylaşılması, hayvanlarla temas (kedi, köpek, küçükbaş hayvanlar) üzere etkenlerin yanı sıra dış ortamlardan da (toprak ve çimenlik alanlar, havuz kenarları, hamam, sauna, spor salonu, tuvalet vb ortak kullanıma açık zeminler) mantar bulaşabiliyor. Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayten Ferahbaş Kesikoğlu “Mantar enfekiyonuna neden olan funguslar, bulaşıcı dermatofitler, mikrosporumlar olabildiği üzere, bedende bulunan saprofit (zararsız) olarak isimlendirdiğimiz maya tipi mantarlar da (kandida pitrosporum gibi) olabilir ve beden direncinin düştüğü durumlarda fırsatçı enfeksiyonlara yol açarlar” diyor.
Çok çabuk bulaşıyor! Bulaş riskine karşı tesirli önlemler!
Hastalığın çok çabuk bulaştığını bu nedenle çok dikkatli olunması gerektiğini belirten Prof. Dr. Ayten Ferahbaş Kesikoğlu “Örneğin; ayak mantarlarının ülkemizde sık gözlenmesinin en temel nedeni ortak terlik kullanımıdır. Bulaş riskinden korunmak için; kıyafet, terlik, ayakkabı üzere ferdî eşyalarınızı diğerleriyle paylaşmayın, konutta bile olsa çıplak ayakla dolaşmayın, hamam, sauna ve tuvalet üzere ortak kullanım alanlarında hijyene ve yere çıplak ayakla basmamaya dikkat edin. Genital bölge (vajinal kandida gibi) ve bacak ortalarının mantar enfeksiyonlarında yanma-ağrı hissine yol açabileceği ve partnere bulaşma riski olabileceğinden ötürü tedavi tamamlanana kadar dikkatli olun” diyor.
Bu belirtilerle kendini gösteriyor!
Mantar hastalığında ağır kaşıntı en sık şikayet nedenini oluşturuyor. Bedende mantarın ortaya çıktığı bölgede geçmeyen, ağır ve deriyi tahriş edecek şiddette kaşıntı oluyor. Kaşıntının yanı sıra ciltte kızarıklık, kepeklenme, mantarın etkilediği beden bölgesine nazaran yanma hissi, renk değişikliği ve tırnak kaybı da ortaya çıkabiliyor. Saç bölgesinde ortaya çıkan mantar saç dökülmesine ve tedavi edilmediğinde kelliğe de neden olabiliyor.
Tedavide gecikilirse!
Mantar tedavisine en kısa vakitte başlanması gerektiğini, aksi halde tedavinin güçleşeceğini ve bakteri enfeksiyonlarının eklenmesine neden olacağını belirten Prof. Dr. Ayten Ferahbaş Kesikoğlu mantar tedavisine yönelik şu bilgileri veriyor: “Mantar tedavisinde hudutlu, küçük bir alan etkilenmişse lokal krem-losyon tedavilerini nizamlı olarak en az 3-4 hafta kullanmak kâfi olur. Lakin geniş beden yüzeyleri, birden çok bölge tutulumu, saç ve tırnak tutulumunda sistemik (ağız yolu ile alınan tablet-kapsül) tedavi gerekir. Saçlı deri ve gövdede geniş yüzey tutulumunda mantara karşı tesirli unsurlar içeren saç ve beden şampuanları da tedaviye eklenir.”
Tedavi sırasında bu yanılgıya düşmeyin!
Mantar tedavisi sırasında hastaların yaptığı esas yanlışları; ilaçları nizamlı kullanmamak, tedaviyi erken bırakmak ve bulaştırıcı nedenlere devam etmek olarak sıralayan Prof. Dr. Ayten Ferahbaş Kesikoğlu “Mantar hastalığının yerleşim yeri ve hastalığa neden olan mantarın tipine nazaran tedavi değişir. Mantar enfeksiyonları tedavi edilmediği sürece artarak devam eder. Hastalık yayılır, tedavi güçleşir ve bakteri enfeksiyonlarının eklenmesine neden olur. Şikayetler azalınca tedavinin erken kesilmesi ise hem tedaviye direnç gelişmesi hem de hastalığın sık tekrarına yol açar. Ayrıyeten tedavi süreci yalnızca medikal tedaviyle hudutlu kalmayıp, mantara yol açan etkenlere karşı günlük hayatta gerekli tedbirleri almak gerekmektedir. Örneğin; ayakların nemli kalmaması, her gün birebir ayakkabıyı art geriye giymemek, bedeni nemli bırakmamak, pamuklu çorap giymek, çıplak ayakla dolaşmamak üzere tedbirlere her gün dikkat etmek gerekir” diyor.
Bilgi kirliliğinden uzak durun!
Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayten Ferahbaş Kesikoğlu, başka tüm hastalıklarda olduğu üzere mantar hastalığı konusunda da toplumda bilgi kirliliği olduğunu, bilhassa tedavi noktasında internetten ya da arkadaş etrafından edinilen yanlış bilgilerle hastalığın çok daha ilerleyebildiğini vurgulayarak “Örneğin; internette mantar tedavisi için doğal prosedürler diye birçok bilgi var; karbonatlı suda ayakları bekletmek, sirkeli su ile yıkamak ya da aloe vera bitkisinin içini açıp jelini sürmek bunlardan birkaçı. Fakat muhtemel bir mantar belirtisinde kesinlikle tabibe başvurulmalı ve tıbbi formüllerle hastalık tedavi edilmelidir. Aksi taktirde çok daha ilerleyerek daha karışık, güçlü ve riskli bir sürece girilebilir. Örneğin; aloe vera bitkisini direkt sürmek cildi tahriş edebilirken, karbonatlı suda ayakları bekletmek ya da mantarlı bölgeye sirkeli su sürmek de konsantrasyon gerçek ayarlanmadığında tahriş ve yanık yapabilir. Bu nedenle yüzeysel uygulamalardan kaçınılmalıdır” diyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
