Türkiye’nin en kapsamlı sarsıntı araştırmaları ve risk azaltma projelerini başlatan İzmir Büyükşehir Belediyesi, fayların incelendiği depremsellik ve yapı envanteri çalışmalarıyla birlikte taban araştırmasını da sürdürüyor. Lider Tunç Soyer, Bornova Ovası ve etrafının taban özelliklerini belirlemek için yürütülen sondaj çalışmalarını yerinde inceledi. Soyer, “Çalışmalar, bu kentin gelecek yapılanmasının yanı sıra Türkiye’ye ışık tutacak sonuçlar ortaya çıkaracak” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kentin muhtemel afetlerden en az hasarla etkilenmesi ve inançlı yapılaşmaya uygun alanların belirlenmesi için başlattığı sarsıntı araştırmaları ve risk azaltma projeleri sürüyor. Karada ve denizde fayların incelendiği depremsellik araştırması ve yapı envanteri çalışması sürerken, Bornova’dan başlatılan taban araştırması da süratle devam ediyor.
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, yer yapısı ile taban davranış özelliklerinin modellenmesi için yürütülen çalışmaları yerinde inceledi. Bornova Kazım Dirik Mahallesi’nde yürütülen sondaj çalışmalarıyla ilgili bilgi alan Lider Soyer, “Bornova Ovası ve etrafının yer özelliklerini belirlemek için sürdürülen çalışmalar heyecan verici. Tüm bu çalışmaların sonunda Türkiye’ye örnek bir uygulama, bir model çıkacak. Burada yaklaşık 300 metreye inen bir sondaj yapılıyor. Bu sondajlar sıvılaşmanın, zelzelenin nasıl tesirler yarattığını ve bölge açısından nasıl sonuçlar oluşturacağını anlamamızı sağlayacak. Böylelikle kent planlaması için çok kıymetli bilgilere erişmiş olacağız. Ve nasıl bir yapılaşma ile kent inşa edilebilir, nerelerde yapılaşmaya devam edilebilir, nerelerden kaçınmak lazım, bunlar bilimsel datalara dayalı olarak belirlenecek” dedi.
“Bize de gurur duymak kalıyor”
Projede yer alarak emek verenlere teşekkür eden Lider Soyer, “Şu anda yüzde 70’i tamamlanan projeyi muvaffakiyet ile sonuçlandıracağımıza inanıyorum. Böylelikle yalnızca bizim için değil Türkiye için son derece değerli bir çalışmayı tamamlamış olacağız. Bu kentin gelecek yapılanmasına ve Türkiye’ye ışık tutacak sonuçlar ortaya çıkacak. Bize de gurur duymak kalıyor” diye konuştu.
“Türkiye’de yapılan birinci çalışma”
ODTÜ Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tamer Topal da çok kıymetli ve büyük bir çalışma diye nitelendirdiği proje için Lider Tunç Soyer’e teşekkür etti. Çalışmanın maliyetli olduğuna dikkat çeken Tamer Topal, “Proje kapsamında yüzlerce, binlerce örnek alınıyor. Bunlar deneye tabi tutuluyor. Kuyuların içerisinde de deney yapılıyor. Çıkan örnekler ayrıntılı olarak tanımlanıyor. Bornova basenini çok ayrıntılı çalışıyoruz. Bir sarsıntı olduğunda bu basenin farklı bölümleri nasıl davranır, bunu ayrıntılı biçimde inceliyoruz. Bu, Türkiye’de yapılan birinci çalışma olacak” dedi.
“İzmir bir çok doğal afete dirençli hale gelecek”
Proje koordinatörü ODTÜ Jeoloji Mühendisliği Kısım Lideri Prof. Dr. Erdin Bozkurt ise “Projenin içerisinde 10 tane iş paketi var. Sarsıntısı her tarafı ile ele alan, örnek teşkil eden bir proje. Bornova çanağı olarak bilinen bu alanda tabanın bir zelzele esnasında nasıl davranacağı çok kıymetli. 6 Şubat sarsıntısında yaşanan örneklerden de yola çıktığımızda tabanın özelliklerinin ve onun üzerindeki yapı stokunun ne kadar değerli olduğunu, sarsıntının neden bir felakete, afete dönüştüğünü öğrendik. İzmir’in yalnızca zelzeleye değil tabiat kökenli başka afetlere de dirençli hale gelebilmesi için yapılan bu çalışma çok değerli. Öncelikle akıl ve bilimle yola çıktık. Yeniden akıl ve bilimle yolumuza devam ediyoruz” diye konuştu.
“Türkiye’nin genelinde artırılmalı”
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Öğretim Üyesi Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Aydın Büyüksaraç da Bornova’da yer şartlarının hayli makus olduğunu belirterek, “Türkiye’de zelzele yönetmelikleri epey gelişmiş. Ancak bu yönetmeliklerin tamamı kentin ya da yerleşim yerlerinin birinci 30 metresini tanımlıyor. Meğer havza bazlı yerleşimlerde daha derine yanlışsız inilmesi gerekiyor. Bu çalışmanın temeli yahut en değerli özelliği havzanın bir bütün olarak ele alınmasına dayanıyor. 200 metrekarelik alanlar içerisinde ağır, sismik, mikrogravite ölçümleri yapılıyor. Her birinde sondaj yapılıyor. Böylelikle havzayı bir bütün olarak ele alıp modellemesini gerçekleştireceğiz. Zira sarsıntı derin kökenli bir tesirdir ve birinci 30 metreden, bilhassa gevşek tabanlarda elde edilen sonuçlar, havzayı temsil etmez. Bu tıp çalışmaların Türkiye’nin genelinde artırılması gerekiyor. Örnek olacak nitelikte bir çalışma. Muhtemelen bundan sonraki yönetmeliklere de havza bazlı çalışmalar halinde yansıyacak. İzmir’in bu mevzuda öncülük yapması son derece önemli” dedi.
Kent merkezi 4 etap halinde bitirilecek
Zemin araştırması kapsamında Bornova’da şu ana kadar 10 jeoteknik gayeli derin sondaj kuyusu açıldı. 7 farklı bölgede daha gibisi gayeli sondaj kuyusu açılması planlanıyor. Çalışmalar tamamlandığında ilçedeki her türlü afet tehlike ve riski göz önüne alınarak yerleşime uygunluğu pahalandırılacak.
Proje kapsamında Bornova Baseni olarak tariflenen Bayraklı, Bornova ve Konak sonları içerisinde toplam 12 bin hektarlık alanda mikrobölgeleme etüt çalışması tamamlanacak. Kent merkezi 4 etap halinde bitirilecek. Bornova Baseninin akabinde Karşıyaka-Çiğli, Balçova-Narlıdere-Güzelbahçe ve Karabağlar-Buca–Gaziemir’de mikrobölgeleme etütlerin yapılması planlanıyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
