Telaş, tehlike ya da tehdit olarak algılanan durumlarda kişinin his ve davranışlarına tesir eden sağlıklı ve doğal bir reaksiyon olarak tanımlanıyor. Temelinde dehşet duygusu yer alan korkuyu endişeden ayıran en değerli öge ise kişinin ortada somut bir tehlike yokken de daima huzursuz ve huzursuz hissetmesi olarak tanım ediliyor. Günlük hayatı etkilemesi nedeniyle ekseriyetle zorlayıcı bir durum olarak isimlendirilse da, aslında korku yanlışsız yönetildiğinde yararlı ve fonksiyonel olabiliyor. Memorial Ankara Hastanesi Psikoloji (klinik) Kısmı’ndan Uzman Klinik Psikolog Eda Atay, telaşın gerçek yönetilmesi hakkında merak edilenleri paylaştı.
Kaygı sanılanın tersine sağlıklı olabilir
Kaygı aslında hayatta kalma güdümüzün doğal bir kesimidir. Organizmamızın savaşma -kaçma reaksiyonudur, bizi inançta tutmaya fayda. Muhakkak ölçüde ve denetim edilebilir ise sağlıklıdır hatta esirgeyici fonksiyonu bile vardır. Bireyin muhtemel risklere karşı daha dikkatli olmasını, durumu güzel tahlil etmesini ve olaylar karşısında gerçek biçimde konumlanmasını sağlar. Tıpkı vakitte motivasyon verici ve harekete geçiricidir. Bunun için bireye gerekli enerjiyi verir, dikkatini toplamasını ve bahse ihtimamla ağırlaşmasını sağlar.
Kaygı sizi değil, siz tasayı yönetin
Bazı beşerler korkuyu daha sık deneyimlerken, kimileri ise daha az yaşar. Travmatik olaylar, sıhhat meseleleri, kalıtsal faktörler, geçmiş hayat tecrübeleri ve mizaç tasa tecrübelerimizi etkileyen faktörlerdendir. Geleceğe dair plan yapmamıza ve öngörülü davranmamıza imkan sağlayan telaşın yokluğunda ise kişi mutlak bir huzura kavuşmadığı üzere, mümkün risklere de açık hale gelir, denetimini kaybedebilir ve bu durum sağlıklı değildir.
Kaygıyı lehinize çevirmek elinizde
Kişi, tüm aksiliklerden sıyrılıp, korkunun olumlu getirilerine odaklanmak istiyorsa zorluklarla baş etme maharetlerini geliştirmeyi hedeflemelidir. Böylelikle yaşadığı endişenin yerini vakitle olumlu hisler alır ve krizi fırsata çeviren birey tasanın esiri değil, işvereni olur. Burada kıymetli olan hissedilen derdin yoğunluğunu denetim altında tutabilmek ve bundan faydalanmaktır. Aksi halde kişi dert bozukluğuyla karşı karşıya kalabilir, bu da giderek yıkıcı bir hal alır. Telaş seviyesi günlük hayatı olumsuz etkileyen bir noktaya ulaşmışsa ve bu hisle fazlaca meşgul olan kişi yapacaklarına bir türlü odaklanamıyorsa bu türlü bir tabloda korku bozukluğu akla gelmelidir. Bu durumda bir uzmanla görüşerek ruhsal takviye alınması uygun olacaktır. Lakin unutulmamalıdır ki, büsbütün dertsiz bir hayat hayal etmek gerçekçi bir beklenti olmayacağı üzere, sağlıklı da değildir.
Kaygıya karşı harekete geçin
Süreci hakikat yönetmek ismine, sistemli bir hayat yaşamak ve bunun için birtakım rutinler oluşturmak çok değerlidir. Bu noktada yatış-kalkış saatlerini belirleyerek kaliteli bir uykuya kıymet vermek, açık havada yürüyüş yapmak, meditasyona ve nefes sağlayacaktır.
Aile ve yakın etraf dayanağı çok önemli
Anksiyete bozukluğu yaşayan bireylerin yakın etrafı de bu durumdan ağır bir formda etkilenebilir. Başına makûs bir şey gelecek ve geçmeyecek biçiminde düşünen birey, bu durumu yaşamamak için kendini geri çekerek hem kendisinin hem de etrafının hayatını kısıtlama eforu içine girebilir. Bu durum kişinin tasasını anlayamayan yakınları için yersiz görülebilir ve gereğince anlaşılamayabilir. Telaş bozukluğu yaşayan kişinin etrafı ile toplumsal ilgilerinin bozulmaması ismine yakınlarının hastanın yaşadığı bu durumu kabul etmesi ve elinde olmadığını fark etmesi gerekir. Unutulmamalıdır ki, bizler için kolay olan birtakım durumlar, anksiyete bozukluğu yaşayan bireyler için hiç de kolay olmayabilir. Kelam konusu şahsa karşı sabırlı olunması ve desteklemesi epey kıymetlidir fakat yardımcı olmak ismine tavsiyede bulunmak, baskı yapmak, bireyin yaşadığı durumu hafifletmeye çalışmak ya da aksini ispata çabalamak yararlı olmayacaktır. Bunun yerine bireyi bir uzmandan yardım alması için psikoterapi konusunda yüreklendirmek gerekir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
