Rolls-Royce Trent 1000 motorları %100 Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı kullanılarak gerçekleştirilen uçuşa güç verdi
Rolls-Royce, Virgin Atlantic’in %100 Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı (SAF) kullanılan tarihî uçuşu Flight100’ün Londra Heathrow’dan New York JFK’ye havalandığını ve bu uçuşun, SAF’ın günümüzün motorları, uçak gövdeleri ve yakıt altyapısıyla uyumlu, fosil türevli jet yakıtının yerine geçebilecek inançlı bir ikame yakıt olma potansiyelini göstermek gayesiyle bir yıldır sürdürülen iş birliğinin sonucu gerçekleştirildiğini duyurdu.
Rolls-Royce Trent 1000 motorlarını kullanan Boeing 787 ile gerçekleştirilen uçuş, ticari bir havayolu şirketi tarafından Atlantik’in %100 SAF ile geçilmesiyle dünyada bir unsur imza attı. Bu dönüm noktası niteliğindeki uçuş, Virgin Atlantic liderliğinde Boeing, Rolls-Royce, Imperial College London, Sheffield Üniversitesi, ICF ve Rocky Mountain Enstitüsü’nden oluşan bir konsorsiyumun Birleşik Krallık Ulaştırma Bakanlığı ile ortaklaşa yürüttüğü çalışmalar sonucunda gerçekleştirildi.
SAF, uzun aralıklı hava seyahatlerinin karbondan arındırılmasında ve Net Sıfır 2050’ye giden yolda önemli bir rol oynuyor.
Elektrik ve hidrojen üzere öbür teknolojilerin uygulanabilir hâle gelmesinin birkaç on yıl alması beklenirken, SAF çabucak kullanılabilir durumda. Günümüzde SAF, global jet yakıtı hacminin %0,1’inden daha az bir kısmını oluşturuyor. Ayrıyeten mevcut yakıt standartları, ticari jet motorlarında yalnızca %50 oranında SAF karışımına müsaade veriyor. Flight100, üretimin ölçeklendirilmesindeki zorluğun bir siyaset ve yatırım sorunu olduğunu; gelişen bir Birleşik Krallık SAF sanayisi yaratmak için sanayinin ve hükûmetin hızlı hareket etmesi gerektiğini kanıtlayacak.
Konsorsiyum ortakları ICF, Rocky Mountain Institute (RMI), Imperial College London ve Sheffield Üniversitesi tarafından desteklenen Flight100 yalnızca SAF’ın yeteneklerini sergilemekle kalmayacak, tıpkı vakitte uçuş sırasında karbon dışı emisyonlar üzerindeki tesirini de kıymetlendirecek. Bu araştırma, SAF’ın kuyruk izi ve partiküller üzerindeki tesirlerine ait bilimsel anlayışın geliştirilmesine ve uçuş planlama sürecinde kuyruk izi iddialarının uygulanmasına yardımcı olacak. Datalar ve araştırma dal içinde paylaşılacak ve Virgin Atlantic, kısmen Virgin Unite tarafından finanse edilen RMI’nin İklim Tesiri Vazife Gücü aracılığıyla kuyruk izi araştırmalarına katılımını sürdürecek.
Flight100 uçuşunda kullanılan SAF özel bir karışımdan oluşuyor: AirBP tarafından sağlanan %88 HEFA (Hydroprocessed Esters and Fatty Acids) ve Marathon Petroleum Corporation iştiraki Virent tarafından sağlanan %12 SAK (Synthetic Aromatic Kerosene). HEFA atık yağlardan elde edilirken, SAK bitki şekerlerinden üretiliyor ve geri kalan bileşenler – bitki proteinleri, yağ ve lifler – besin zincirine devam ediyor. SAK, motorun çalışması için yakıta gerekli aromatikleri vermek üzere %100 SAF karışımlarında gereken bir bileşen. Net Sıfır 2050’ye ulaşmak için, SAF hacimlerini en üst düzeye çıkarmak hedefiyle mevcut tüm ham unsurlar ve teknolojiler genelinde ihtiyaç duyulan yenilik ve yatırımların yapılmasının yanı sıra, yeni sıfır emisyonlu uçakları piyasaya sürmek için gereken araştırma ve geliştirmeye devam edilmesi gerekiyor.
Rolls-Royce kısa müddet evvel, üretimdeki tüm sivil havacılık motor tiplerinin %100 SAF ile uyumlu olduğunu kanıtladığını açıklamıştı. Böylelikle Rolls-Royce, %100 SAF kullanımının önünde hiçbir motor teknolojisi pürüzü olmadığını göstermek için 2021 yılında verdiği taahhüdü yerine getirmiş oluyor.
Virgin Atlantic CEO’su Shai Weiss bahisle ilgili olarak şunları söyledi:
“Flight100 uçuşu, Sürdürülebilir Havacılık Yakıtının fosil türevli jet yakıtının yerine inançlı bir şekilde kullanılabileceğini ve uzun aralıklı havacılığın karbondan arındırılması için tek uygulanabilir çözüm olduğunu kanıtlıyor. Bu noktaya gelmek önemli bir iş birliği gerektirdi ve bu önemli dönüm noktasına ulaştığımız için gurur duyuyoruz, lakin daha da ileriye gitmemiz gerekiyor. Mevcut SAF arzı yetersiz, büyük ölçekli üretim için ciddi yatırımlar gerekiyor. Bu da fakat hükûmet tarafından desteklenen düzenlemeler ve fiyat takviye mekanizmalarıyla gerçekleştirilebilir. Flight100, ‘Siz yaparsanız biz de uçururuz’ taahhüdünü vurguluyor.”
Virgin Atlantic’in Kurucusu Richard Branson ise şunları dile getirdi:
“Birisi aksini kanıtlayana kadar dünya çoklukla bir şeyin imkânsız olduğunu varsayar. İnovasyon ruhunda, herkesin faydası için daha iyi şeyler yapabileceğimizi göstermeye çalışmak bulunuyor. Virgin Atlantic 1984’ten bu yana ısrarla geleneklere meydan okuyarak havacılık kesimini asla yetinmemeye ve her vakit daha yeterlisi için uğraş göstermeye zorluyor. Neredeyse 40 yıl sonra bu öncü ruh, karbon fiber uçaklardan filo yükseltmelerine ve sürdürülebilir yakıtlara kadar hudutları zorlayan Virgin Atlantic’in atan kalbi olmaya devam ediyor. Bugün Virgin Atlantic’teki gruplarla ve uzun aralı havacılığı karbondan arındırmak için rotayı belirlemek üzere birlikte çalışan ortaklarımızla birlikte Flight100’de olmaktan gurur duyuyorum.”
Birleşik Krallık Ulaştırma Bakanı Mark Harper şunları söyledi:
“%100 SAF ile gerçekleştirilen uçuş, ömür döngüsü emisyonlarını %70 oranında azaltarak ulaşımı hem şimdi hem de gelecekte karbondan nasıl arındırabileceğimizi gösteriyor ve yeni jenerasyon tahlillere ilham veriyor. Hükûmetimiz uçuşun gerçekleşmesini destekledi, Birleşik Krallık’ın gelişmekte olan SAF sanayisini; istihdam yaratması, ekonomiyi büyütmesi ve bizi Jet Zero gayesine ulaştırması için desteklemeye devam edeceğiz.”
Rolls-Royce Sivil Havacılık Mühendislik, Teknoloji ve Güvenlik Direktörü Simon Burr şunları söyledi:
“Trent 1000 motorlarımızın Atlantik üzerinde %100 Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı kullanan birinci geniş gövdeli uçuşa güç veriyor olmasından büyük gurur duyuyoruz. Rolls-Royce kısa bir müddet evvel üretimdeki tüm sivil havacılık motor tiplerinde %100 SAF uyumluluk testlerini tamamlayarak %100 SAF kullanımının önünde hiçbir motor teknolojisi manisi olmadığını kanıtladı. Bu uçuş, tüm havacılık sanayisinin net sıfır karbon emisyonuna yönelik yolculuğunda önemli bir kilometre taşını temsil ediyor.”
Boeing Çevresel Sürdürülebilirlik Lider Yardımcısı Sheila Remes ise mevzuyla ilgili olarak şunları ifade etti:
“2008 yılında Boeing ve Virgin Atlantic, Boeing 747 ile birinci ticari SAF test uçuşunu gerçekleştirmişti, şimdi ise 787 Dreamliner ile önemli bir kilometre taşını daha gerçekleştirdik. Bu uçuş, 2030 yılına kadar %100 SAF uyumlu uçaklar teslim etme taahhüdümüze yönelik önemli bir adım olacak. Sivil havacılık sektöründe net sıfır gayesine gerçek ilerlerken bu tarihî yolculuk, birlikte neler başarabileceğimizin göstergesi niteliğinde.”
Trent 1000 fevkalâde yakıt verimliliği ve çevresel performans sunuyor. Boeing 787 Dreamliner uçak ailesine güç sağlamak için özel olarak optimize edilmiş bu motorlar, evvelki dört jenerasyon Trent motorundan elde edilen tecrübeden yararlanarak en son teknolojiyi kullanıyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
