Uzmanından Alzheimer hastalarına lisan ve konuşma terapisi önerisi
Konuşması bozulan Alzheimer hastaları toplumsallıktan uzaklaşıyor
Alzheimer’dan etkilenen bireyler ya da yakınlarının lisan ve konuşma terapisinden yarar sağlanamayacağını düşünebildiklerini söz eden uzmanlar, bazen de lisan ve konuşma terapisinin sıfırdan lisanı öğrenmek ile ilgili olduğunu yahut çocuklara yönelik olduğunu varsayarak bu bahiste bir uzmandan dayanak almaları gerekmediğini varsayabildiklerini söylüyor. Lisan ve Konuşma Terapisti Hazel Ezgi Dündar, “Ancak hastalığın beraberinde getirebildiği lisan, konuşma, irtibat ve yutma becerilerindeki bozulmaların idaresi ve hafifletilmesi ile hastaların var olan irtibat maharetlerini müdafaalarına yardımcı olmak konusunda lisan ve konuşma terapistinin uygulayacağı birtakım yaklaşımlar ve terapi seçenekleri bulunuyor.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Lisan ve Konuşma Terapisti Hazel Ezgi Dündar, Alzheimer hastalığında lisan ve konuşma bozukluklarını kıymetlendirdi.
Yaşlanma sürecinde görülen Alzheimer hastalığının en yaygın demans çeşitlerinden olduğunu lisana getiren Dündar, “Nörodejeneratif bir hastalık olan Alzheimer bilişsel işlevlerde daima bir düşüşle karakterizedir. Sıklıkla hafıza kaybı, bilişsel fonksiyonların bozulması ve kişilik değişiklikleri üzere semptomlarla ilişkilendirilse de Alzheimer hastalarının birçoğunda lisan ve konuşma bozuklukları da görülüyor. Hastalığın ilerleyişiyle birlikte lisan ve konuşma hünerlerinde de değişiklikler gözlemlenebiliyor. Bu değişiklikler, hastalığın muhakkak evrelerine ve bireylere nazaran farklılık gösterebiliyor. Lakin çabucak hemen her durumda bu bozukluklar, hastaların bağlantısını kısıtlayarak ömür kalitesini olumsuz tarafta etkileyebiliyor.” dedi.
Alzheimer hastaları söz bulma zahmeti yaşayabiliyor
Alzheimer’ın bilişsel işlevlerde düşüşe neden olması sebebiyle çeşitli dil-konuşma bozukluklarına yahut birtakım dil-konuşma hünerlerinde bozulmalara neden olabildiğini anlatan Dündar, “Bu bozulmalardan birincisi söz bulma zahmeti diye isimlendirilen hastaların sözleri unutmasını yahut gerçek olmayan sözleri kullanma eğilimi göstermelerini söz eden bozulmadır. Bu bozulmaya da bağlı olarak bireylerin konuşma içerikleri de bozulabilir ve kimi durumlarda neredeyse gerçeklikten kopuk bir konuşma sürdürüyor görünebilirler. Bunların yanı sıra şahıslar kendilerine söylenen uzun ya da karmaşık cümleleri de anlamakta zorlanabilirler ve bu da sürdürülen irtibatı sekteye uğratabilir. Bahsi geçen bozulmaları yanında şahısların konuşma suratları ve akıcılıkları düşebilir ya da konuşmalarında tekrarlayıcı soru ve cümleler ağırlaşabilir. Tüm bu zorlanmalar sonunda kişi konuşma yeteneğinin tamamını kaybetmese de irtibattan ve münasebetiyle da toplumsallıktan uzaklaşabilir.” diye konuştu.
Alzheimer hastalığında lisan ve konuşma terapisinin rolü nedir?
Bilindiği üzere günümüzde Alzheimer hastalığının kendisini tedavi etmenin mümkün olmadığını vurgulayan Dündar, şöyle devam etti:
“Bu sebeple bu hastalıktan etkilenen şahıslar ya da yakınları lisan ve konuşma terapisinden yarar sağlanamayacağını düşünebilirler. Bazen de lisan ve konuşma terapisinin sıfırdan lisanı öğrenmek ile ilgili olduğunu yahut çocuklara yönelik olduğunu düşünerek bu mevzuda bir uzmandan dayanak almaları gerekmediğini varsayabilirler. Lakin hastalığın beraberinde getirebildiği lisan, konuşma, bağlantı ve yutma becerilerindeki bozulmaların idaresi ve hafifletilmesi ile hastaların var olan bağlantı marifetlerini muhafazalarına yardımcı olmak konusunda lisan ve konuşma terapistinin uygulayacağı kimi yaklaşımlar ve terapi seçenekleri bulunuyor.”
Dil ve konuşma terapisinin gayesi sırf bozulmaları düzeltmek değil
Dil ve konuşma terapistlerinin kişinin muhtaçlıklarını belirlemek için ilgili testleri de içeren ayrıntılı bir kıymetlendirme yaptıklarını kaydeden Dündar, şöyle devam etti:
“Yapılan kıymetlendirme sonucunda bireye özel bir terapi planı oluşturulur ve tekrar kişinin ferdî özellikleri göz önünde bulundurularak seçilen terapi teknikleri ile süreç planlanır. Alzheimer hastalığının ilerleyici bir hastalık olması sebebiyle bu durumda lisan ve konuşma terapisinin maksadı sırf bozulmaları düzeltmek değil lisan ve konuşmaya dair bozulmaya uğramayan maharetlerin ve tekrar dil-konuşma hünerlerini destekleyen ilgili bilişsel marifetlerin de korunması konusunda gerekli çalışmaları yönetmektir.
Bu süreçte başta Alzheimer ile gayret eden hastanın daha güzel bir hayat sürdürmesini hedeflemekle birlikte ailenin de hayat kalitesini koruyarak takviyelerinin de randımanını arttırmak için lisan ve konuşma terapistleri hasta yakınlarını da sürece dahil eder ve günlük hayat ile ilgili yol gösterici rol üstlenirler. Tüm bu süreçlerin başlatılıp sürdürülebilmesi için gereksinim halinde bir lisan ve konuşma terapistinden kıymetlendirme ve şayet gerekli görülürse de takviye alınması değerlidir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
