EY (Ernst & Young), sıhhat ve ömür bilimleri alanında gerçekleşen global birleşme ve satın alma yatırımlarını tahlil ettiği EY M&A Firepower raporunun 12.sini yayımladı. Rapora nazaran, sıhhat ve hayat bilimleri birleşme ve satın alma harcamaları 2023 yılında %34 artış göstererek 191 milyar dolara yükseldi. Hem paha hem de hacim açısından kesim içindeki satın almaların hakimi ise 65,2 milyar dolar yatırım ile “onkoloji” alanı oldu.
Uluslararası danışmanlık, kontrol ve vergi şirketi EY’ın (Ernst & Young), 12. sini yayımladığı global EY M&A Firepower raporuna nazaran; sıhhat ve ömür bilimleri birleşme ve satın alma harcamaları açısından 2023, 2022’yi geride bıraktı. 2022’de 126 olan toplam birleşme ve satın alma hacmi 2023 yılında 118’e düşse de yatırımlar 2023 yılında %34 artışla 191 milyar dolara yükseldi.
Büyük ilaç şirketlerinin tesirli gücü
EY M&A Firepower raporu, 2023’teki toparlanmanın temel nedenlerinden birinin, hayat bilimleri kesiminin en büyük oyuncuları olan çok uluslu ilaç şirketlerinin birleşme ve satın almalara artan iştiraki olduğunu gösterdi. 2023 yılında birleşme ve satın alma yatırımlarının üçte ikisinden fazlası (%69) büyük ilaç şirketlerinden geldi, bu sayı 2022’de %38’di. 2023’te daldaki muahede yapma sürecini domine eden büyük ilaç şirketlerinin tümü, bedeli 1 milyar dolar yahut daha fazla olan en az bir mutabakat imzaladı.
Birleşme ve satın alma harcamalarındaki artış 2024’te de devam edecek
Artan birleşme ve satın alma yatırımlarına karşın dal hâlâ 1,37 trilyon dolardan fazla mutabakat yapma kapasitesine sahip. Bu sayı, EY M&A Firepower raporunun tarihinde, 2022 yılı hariç görülen en yüksek sayılardan birisi. Bu çerçevede rapor, birleşme ve satın alma harcamalarındaki artış eğiliminin 2024 yılı ve sonrasında da devam edeceğini ortaya koyuyor. Bu beklentinin üç temel nedeni bulunuyor; birincisi, biyofarma sanayisi hâlâ rekora yakın birleşme ve satın alma potansiyeline ve önemli bir tesir gücüne sahip. İkincisi, dal önümüzdeki beş yıl içinde büyük gelir zorluklarıyla karşı karşıya, bunun için inorganik büyümeyi garanti altına alması gerekiyor. Bir öbür neden ise satın alan şirketlerin lehine bir alıcı piyasasının olması.
Birleşme ve satın alma maksatları: onkoloji ve az hastalıklarla ilgili alanlar
EY raporuna nazaran; onkoloji pazarının devasa büyüme potansiyeli, şirketlerin son beş yıldaki birleşme ve satın alma harcamalarına yansıyor. Onkoloji hem bedel hem de hacim açısından sanayi satın almalarında hakim durumda. 2023’te onkoloji varlıklarına yapılan birleşme ve satın alma yatırımı 65,2 milyar dolara ulaştı.
Bu varlıklara yönelik ağır rekabet, şirketlerin başka terapötik alanlardaki gayelere kıyasla daha yüksek katsayılar ödemesine de yol açtı. Son on yılda onkoloji alanındaki satın almalarda amaç şirket gelirlerinin ortalama 11,9 katına denk gelen katsayılar göz önüne alındığında, satın almacıların bu alandaki mutabakatlarından paha elde etmelerini sağlamak için çalışmaları gerekiyor.
Onkolojinin yanı sıra, değişen düzenleyici ortam öbür varlıkların da cazip satın alma amaçları haline gelmesine yol açıyor. IRA (ABD Enflasyonu Azaltma Yasası) üzere mevzuatın az hastalık ilaçlarının fiyatını etkileme mümkünlüğü düşük olduğundan, ender hastalıklar konusunda uzmanlaşmış şirketler kıymetli bir birleşme ve satın alma maksadı haline geldi. Yüksek katsayılara ulaşan bu şirketler, son 12 ayın en büyük mutabakatlarından kimilerini gerçekleştirdi.
EY Türkiye Sıhhat ve Ömür Bilimleri Dal Önderi T. Ufuk Eren, EY M&A Firepower raporu ile ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:
“2023 yılında, global ilaç dalında gerçekleşen kıymetli mutabakatların dalı tekrar canlandırdığına şahit olduk. Bölüm içindeki birtakım şirketler, birleşme ve satın alma seçeneklerini büyümeyi garanti altına almak için stratejik bir yol olarak görüyor. Bölümdeki şirketlerin önündeki zorluk ise, gelecekte kalıcı bedel sağlamak için şimdiden yanlışsız muahedeleri yaptıklarından emin olmak. Fakat ömür bilimleri şirketlerinin, hakikat muahedeleri yapmanın tek bir süreçten fazla bir süreç olduğunu anlaması kıymetli. 2024’te de devam etmesi olası olan zorluklara karşın, mutabakat yapma zorunluluklarını fark edip bu süreci yanlışsız bir halde yönetebilen ömür bilimleri şirketleri, gelecekte pahalarını teminat altına alan uygun bir pozisyonda olacaklar.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
