Son yıllarda tıptaki gelişmeler sayesinde ülkemizde de ortalama hayat mühleti giderek uzarken, beraberinde çok önemli bir hastalık olan Alzheimer’ın görülme sıklığı ise artıyor. Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi ve Acıbadem Taksim Hastanesi Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Mustafa Seçkin “Dünya Sıhhat Örgütü’nün raporuna nazaran, dünya genelinde Alzheimer hastalığının görülme sıklığı gelişmiş ülkelerde azalmaya başlarken gelişmekte olan ülkelerde daha süratli bir artış göstermektedir. Bunun en kıymetli nedeni, bu ülkelerde beyin yaşlanmasına yönelik ulusal stratejilerin geliştirilememiş olmasıdır” diyor. Kaliteli yaşlanmanın yolunun beyin sıhhatinden geçtiğini ve Alzheimer hastalığı riskinin alınacak tedbirlerle yüzde 60 azaltılabileceğini belirten Doç. Dr. Mustafa Seçkin Eylül 1-30 Eylül Dünya Alzheimer Farkındalık Ayı kapsamında yaptığı açıklamada, Alzheimer’a karşı alınabilecek kolay fakat tesirli 7 tedbiri anlattı, kıymetli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.
Günümüzde ömür müddetinin uzaması ve yaşlı nüfusun giderek artmasıyla ülkemizde de Alzheimer hastalığıyla çok daha fazla karşılaşır olduk. Türkiye Alzheimer Derneği’nin bilgilerine nazaran ülkemizde 600.000’in üzerinde Alzheimer hastası bulunuyor. Üstelik bu sayı hastalığın erken devri olan hafif bilişsel bozukluk hastalarını da içermiyor. Yapılan çalışmalar; 60 yaş üzeri yaklaşık her 5 bireyden birinde hafif bilişsel bozukluk yani günlük yaşantıyı değerli ölçüde etkilemese de muayene ile tespit edilmiş unutkanlık vb meseleler bulunduğunu, bu hastaların yaklaşık yüzde 50’sinin de 5 yıl içerisinde Alzheimer hastalığı tanısı aldığını ortaya koyuyor. 2000’li yılların başlarına kadar Alzheimer hastalığı ve öbür demansların gelişmiş ülkelerde daha sık görülüyorken ibrenin gelişmemiş ülkelere dönmeye başladığını belirten Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi ve Acıbadem Taksim Hastanesi Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Mustafa Seçkin, bu ülkelerin 2050 yılına kadar çok daha büyük bir demans hastası popülasyonu ile uğraşmak zorunda kalacaklarının öngörüldüğünü söylüyor.
Sağlıklı ömür biçimi çok önemli!
Alzheimer hastalığı hücre vefatına neden olarak beynin küçülmesine yol açıp bunamayla sonuçlanıyor. Beyin işlevlerinin bozulmasını hızlandıran nedenlerin başında Alzheimer hastalığının geldiğini kaydeden Doç. Dr. Mustafa Seçkin son yıllarda beyinde amiloid birikimini azaltacak tedavi prosedürlerinin umut verici olduğunu, bununla birlikte yapılan çalışmaların; sağlıklı hayat usulü oluşturulmasının da hastalıkla uğraşta son derece değerli rol oynadığını ortaya koyduğunu söylüyor. Kaliteli yaşlanabilmenin ‘sağlıklı beyin yaşlanması’ sayesinde olabileceğini vurgulayan Doç. Dr. Mustafa Seçkin “Sağlıklı beyin yaşlanması kavramı tüm organların birebir süratte yaşlanmıyor olması ve öteki organlar yeterli durumda iken dahi beynin daha süratli yaşlanabileceği aslına dayanır. Ömür şekli değişikliklerinin Alzheimer hastalığı riski üzerine tesirlerinin incelendiği çalışmalar; tertipli fizikî idmanın Alzheimer gelişme riskini yüzde 30-40 oranında azaltabileceğini göstermektedir. Bu çalışmalar; tertipli antrenmana ek olarak sigaradan uzak durulması, alkolden kaçınılması, Akdeniz diyeti, faal bir toplumsal hayat, kaliteli uyku ve kilo denetimine dikkat edilmesi sayesinde Alzheimer hastalığı riskinin yüzde 60’a kadar azaltılabileceğini ortaya koymaktadır. O denli ki tertipli antrenman sayesinde beynimizin ürettiği kimyasallar Alzheimer hastalığını önlemede yahut yavaşlatmada bilinen en güçlü tedavi tekniğini bize sunmaktadır. Bu kimyasallar ilaç şişelerinin içine konulup bize ulaştırılana kadar üzerimize spor kıyafetlerimizi giyip harekete geçmekten daha düzgün bir seçenek şu an için mevcut değildir.” Antrenmanın beyne yararlı olabilmesi için haftada en az 3 kere 45-60 dakika aerobik idmanları ile birlikte yük, direnç ve istikrar antrenmanlarının kombine edildiği bir programın uygulanmasının önerildiğini belirten Doç. Dr. Mustafa Seçkin, bu üslup antrenman planlamasının tabip denetiminde ve idman bilimine hakim fizyoterapistler nezaretinde yapılması gerektiğinin altını çiziyor.
Kaliteli yaşlanmak için!
Peki Alzheimer olmayan ve tahminen de hiç olmayacak olan yaşlıların da endişenmesine gerek var mı? Ülkemizde önemli oranlara ulaşan ve giderek de artacak olan yaşlı nüfusunun öbür nelere dikkat etmesi gerekiyor? Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Mustafa Seçkin kaliteli yaşlanmak için alınması gereken ilave tedbirleri “Beyin-damar hastalıklarından korunmak, B12, folik asit, demir, tiroit hormonları üzere beyin sıhhati için hayati değere sahip vitamin ve hormonların kan seviyelerini olağan sonlarda tutmak, tekrarlayan baş travmalarından korunmak, hava kirliliğini önlemek, çevresel toksinlere (özellikle tarım ilaçlarına, sanayi atıklarına) maruz kalmamak üzere tedbirleri hayatımıza geçirmek” biçiminde sıralıyor. Öte yandan kaliteli yaşlanmayı ulusal ölçekte başarabilmek için kent planlama, tarım siyasetlerinin gözden geçirilmesi, eğitim, aile içi şiddetin önlenmesi (özellikle tekrarlayan baş travmaları açısından), ve kültürel faaliyetlerin daha geniş kitleler tarafından ulaşılabilir olması üzere farklı disiplinleri ilgilendiren alanlarda işbirliği yapılmasının da kural olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Mustafa Seçkin “Kapımızdaki bu büyük tehlikenin farkına vararak, ülkemizde ortalama hayat müddetlerini uzatmakta gösterdiğimiz başarıyı beyin sıhhatini koruyarak kaliteli yaşlanma konusunda da göstermemiz gerekiyor” diye konuşuyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
