Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen zelzele felaketinin akabinde zelzele araştırmalarına sürat kazandıran Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ), bu alandaki araştırmalarını karada ve denizde yürüttüğü projelerle sürdürüyor. Türkiye’nin sarsıntı jenerasyonunda yer alan bir ülke olduğuna dikkat çeken DEÜ Rektörü Prof. Dr. Nükhet Hotar, DEÜ’nün Zelzele Erken İkaz Sistemi ve Tsunami Risk Tahlili projelerine dikkat çekti. Rektör Hotar, “Ülkemiz, geçmişte de zelzele kaynaklı büyük acılar yaşadı. Türkiye zelzeleye aşina olan ve sarsıntıyla yaşayan bir ülke. Biz de kurum olarak devletimizin bize sunduğu bütün imkânları, bu türlü büyük acıların tekrarlanmaması için seferber ediyor ve bunun için çalışıyoruz” dedi.
Türkiye’nin sarsıntı araştırmalarında önde gelen bilim kurumlarından birisi olan Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ), Türkiye’yi yasa boğan Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde sarsıntı araştırmalarını son teknolojiyle donatılmış laboratuvar ve teçhizatlarının da dayanağıyla genişletti. 2023 yılında sarsıntılara yönelik bilimsel metotlar ışığında geniş kapsamlı raporlar yayımlayan DEÜ, 2024 yılında da hem karada hem denizde olmak üzere farklı disiplinlerde sarsıntılara yönelik araştırmalarını sürdürecek. Türkiye’nin sarsıntı jenerasyonunda yer alan bir ülke olduğuna dikkat çeken Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nükhet Hotar, “Ülkemiz geçmişte de zelzele kaynaklı büyük acılar yaşadı. Türkiye, sarsıntıya aşina olan ve zelzeleyle yaşayan bir ülke. Sarsıntı kaçınılmaz olunca, yapılabilecek en mantıklı şey de bilimin yol göstericiliğinde önlem almak oluyor. Biz de kurum olarak devletimizin bize sunduğu bütün imkânları, bu türlü büyük acıların tekrarlanmaması için seferber ediyor ve bunun için çalışıyoruz. DEÜ ailesi olarak, bu felaketlerin ve kayıpların tekrar yaşanmaması için zelzeleye yönelik araştırmalarımıza öncelik veriyor, bilimsel datalar ortaya koyuyor ve yeni projeler geliştiriyoruz” dedi.
DEPREM ERKEN İKAZ SİSTEMİ GELİŞTİRİLDİ
Deprem ile ilgili çalışmaların temelinde önlemli ve hazırlıklı olma niyetinin bulunduğu belirten DEÜ Sarsıntı Uygulama ve Araştırma Merkezi (DAUM) Müdür Vekili Doç. Dr. Ökmen Sümer ise, “Bu niyetten hareketle Üniversitemiz, Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) kapsamında; kendi öz kaynakları ile İzmir İçin Sarsıntı Erken İhtar Sistemi’ni (DEUSİS) geliştirdi” dedi. Projenin maksadından bahseden Sümer, şunları kaydetti: “İzmir ili için bir sarsıntı erken ikaz sistemini kurmak istiyorduk ve bunu başardık. DEUSİS sayesinde büyük yer hareketleri 5-60 saniye öncesinden tespit edilebiliyor. Zelzele erken ikaz sistemleri temel olarak sarsıntı varsayımı yapmayıp, zelzele oluştuktan sonra kaydedilen öncül titreşimlerin tahlili yardımıyla sarsıntının büyüklüğü ve odağı hakkında daha hakikat tespitler yapmaktadır. Böylelikle DEUSİS’ler sayesinde, büyük yer hareketlerinden evvel kentlerin ve büyük sanayi tesislerinin güvenliği için çeşitli tedbirler alınabilmekte ve zelzele sırasında oluşabilecek can ve mal kaybının azaltılması hedeflenmektedir.”
TSUNAMİ RİSK TAHLİLİ YAPILIYOR
30 Ekim 2020 Sisam Zelzelesi sonrası yaşanan taşkın ve tsunami olaylarının ‘İzmir Körfezi Tsunami Risk Tahlili Projesi’ne ilham verdiğini belirten Doç. Dr. Sümer, “Yine Üniversitemizin öz kaynakları ile geliştirdiğimiz projemiz, İzmir Körfezi kaynaklı fayların tsunami potansiyelinin araştırılması, üretebilecekleri azamî atımlardan kaynaklı dalga yüksekliklerinin belirlenmesi ve tsunami dalgalarının Körfez kıyı çizgisi boyunca koylara tesirinin araştırılmasına katkı sunuyor” bilgisini paylaştı. Projenin, İzmir için Vilayet Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) kapsamındaki Tsunami Aksiyon Planı açısından çok kıymetli bilgiler sağlayacağını aktaran Doç. Dr. Sümer, bu projeden elde edilecek olan bilgiler ile su baskın haritalarının ve İzmir İç-Dış Körfezi’nin sarsıntı kaynaklı bir tsunamiden etkilenme senaryolarının oluşturulabileceğini söyledi
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
