Dijital ortam, dünyayla ve başkalarıyla kurduğumuz münasebet ve temas biçimini çok süratli ve radikal bir biçimde değiştirdi. Dijital ortam bilhassa son yirmi yılda çağdaş dünyada ve günlük hayatın işleyişinde adeta bir uzvumuz üzere değer kazandı ve kazanmaya da devam ediyor. Biz de en uygun yaptığımız şey olarak buna süratle ahenk sağlamaya çalışıyoruz. Lakin uzmanlara nazaran bu ahengin kıymetli bir yan tesiri var: Dissosiyasyon yani kendi gerçekliğinden uzaklaşma.
Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Ruhsal Danışmanlık Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Serdar Körük, dijital dünyanın risklerine ve onunla sağlıklı bağ kurmanın yollarına ait bilgi verdi.
Dissosiyasyon’a Yol Açıyor
Teknolojinin gelişimiyle birlikte insanlığın son yirmi yılda tabiattan, somut gerçeklikten, yüz yüze bağlantıdan, alışılagelmiş ilgi biçimlerinden, çalışma alışkanlıklarından kendini ayrıştırdığını belirten Serdar Körük, “Bu da tabi ki birtakım ruhsal ve duygusal komplikasyonlar yaratıyor. Dissosiyasyon dediğimiz bireyin kendi gerçekliğinden uzaklaşma süreci başlayabiliyor” dedi. Dijital dünyayla kurulan ilginin kaçınılmaz olduğunu tabir eden Dr. Öğr. Üyesi Körük, “Bu münasebetin sağlıklı bir bağlantı olması ve bunun temellerinin çocukluk ve ergenlik devrinde atılması gerekiyor. Dijital dünya bizim değerli bir gereksinim karşılayıcımızdır lakin bir insan olarak tüm gereksinimlerimizi buradan karşılamamız mümkün değildir. Bunu unutmamak gerekir” diye konuştu.
“Dijital Dünyayı Haz Nesnesine Dönüştürmeyin”
Dr. Öğr. Üyesi Serdar Körük, kendi gerçekliğimize geri dönmek ve istikrarımızı geri kazanmak için uygulayabileceğimiz dijital detoks adımlarını şöyle sıraladı:
- Dijital dünyayı bir haz nesnesi haline dönüştürmemeli, haz almak, eğlenmek, kendimizi kıymetli ve uzman hissetmek, ilgiler kurmaya çalışmak ve gibisi emellerle kullanmamalıyız ve kullanıyorsak da bunu azaltmalıyız.
- Sosyal medyada vakit geçirmek, çevrimiçi dünyada oyun oynamak ve gibisi aktiviteler bizlere aşikâr bir oranda keyif verse de düzgün hissetmek ve korkularımızdan kurtulmak için bunları birer telafi edici sistem olarak kullanmamalıyız.
- Dijital dünyayı kullanma ve bu ortamda vakit geçirme konusunda kendimize sonlar koymalı, şayet koyamıyorsak bu bahiste ruhsal takviye almalıyız.
- Sosyal ve yakın bağlantılarımızı mümkün olabildiğince gerçek ve somut dünyada sürdürmeye çalışmalıyız.
- Dijital dünya bizlere çok fazla pekiştirici sunar ve bu pekiştiriciler alındıkça bireyler daha fazlasını ister. Çevrimiçi oyun bağımlılığında bireyin ödül alması, kısım atlaması, yüksek profile sahip olması bu pekiştiricilere örnek gösterilebilir. Dijital dünyada alınan pekiştiriciler gerçek hayattaki pekiştiricilerin yerini alamaz. Bunun ayrımının uygun yapılması gerekir. Aksi takdirde birey gittikçe iki farklı benlik algısı oluşturabilir. Şayet birey dijital dünyada kendisini çok toplumsal, başarılı, bedelli ve statü sahibi hissediyorsa fakat gerçek dünyadaki profili buna uymuyorsa bu durum bir ayrışmaya yol açacaktır.
- Düzenli yapılan spor faaliyetleri, toplumsal ve entelektüel faaliyetler (sinema, tiyatro, fuar vb.) ve akademik/mesleki faaliyetler bireyleri dijital dünyaya yönelmekten korur zira bu faaliyetler bireye gerçek dünyaya ilişkin pekiştiriciler sunar.
- Dijital dünyadan korunmak yerine onu uygun ve muhakkak maksatlar doğrultusunda kullanmalıyız. Boş vakitlerinizi toplumsal medyada geçirmek yerine gaye doğrultusunda kullanın. Örneğin ilgi alanınıza giriyorsa bir seyahat sayfasını inceleyebilirsiniz.
- Dijital dünyayı bilgi edinmek, bilgi paylaşımı yapmak, bir şeyler öğrenmek, bir şeyler öğretmek ve gibisi üretken maksatlar için kullanmalıyız.
Yetişkinler ve genç erişkinlerin atması gereken adımlar farklı mıdır?
- Hayır, çok farklı olduğunu düşünmüyorum. Tüm bağımlılıklarda olduğu üzere teknoloji bağımlılığı türevlerinde de çocukluktan ergenliğe ve ergenlikten yetişkinliğe gelişimsel ilerleme görüyoruz. Günümüzde çevrimiçi oyun bağımlısı olan yetişkin bireylerin sayısı süratle artıyor zira bu bireyler teknolojiyle büyüyen bireyler. Yetişkin bir birey genç bir bireye nazaran kendi regülasyonunu ve denetimini daha yeterli sağlayabilir olağanda fakat bu marifet aslında çocuklukta ve ergenlikte gelişmediyse ilerleyen yıllarda gelişmesi sıkıntı olacaktır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
