Geleceğe dair meslek, aile, sıhhat, maddi mevzular üzere çeşitli alanlardaki sorumluluklar, maksatlar ve beklentiler, bazen büyüklüğü bazen de meçhullüğü nedeniyle başa çıkması güç bir hale gelebiliyor. Bireylerin gelecek hakkındaki belirsizlikler ve muhtemel olumsuz fikirler nedeniyle kaygı ve gerilim yaşaması, gelecek derdini da beraberinde getiriyor. Hiwell Online Terapi Platformu klinik psikologları, gelecek korkusunu beraberinde getiren faktörleri ve bu durumla başa çıkmak için yapılması gerekenler hakkında bilgiler verdi.
İnsanların münasebetler, iş hayatı yahut iktisat üzere hayatın farklı alanlarında neler olacağını merak etmesi hayli olağan. Bireyin gelecekle ilgili hayatına nasıl devam edeceğini iddia edememesi ve üzerinde denetim sahibi olmadığını düşünmesiyle meydana çıkan ağır telaşa, gelecek tasası deniyor. Gelecekteki olaylar hakkında günler, hatta aylar öncesinden düşünmek bile telaş düzeyini arttırabiliyor.
Kaygı ve cinsleri hakkında açıklamalarda bulunan Hiwell Online Terapi Platformu klinik psikologları, gelecek telaşının birden fazla nedenden ötürü hissedilebileceği üzere tek bir sebep yüzünden de olabileceğini belirterek, sorunun tahlili için teklifler paylaştılar.
GELECEK DERDİ ‘YAYGIN DERT BOZUKLUĞU’NA EŞLİK EDİYOR
Kaygının alt çeşitleri olduğunu ve bireylerin birçok bahiste dert duyabileceğini tabir eden Hiwell Online Terapi Platformu klinik psikologları, korkunun geleceğe yönelik olmasının yanı sıra gelecek hakkında daima telaş duymanın da bambaşka bir dert çeşidi olduğunu söylediler. Gelecek korkusunun çoklukla “Yaygın Telaş Bozukluğu” üzere var olan bir anksiyete meselesine eşlik ettiğinin altını çizen klinik psikologlar, gelecek tasasının hangi durumlarda yaşandığı ile ilgili şunları anlattılar:
- Belirsizlik: İnsanlar da, tüm canlılar üzere kendini inançta hissetmek ister. Kişinin bugünkü ya da gelecekteki durumuna dair bir belirsizlik olması, gereksinimlerinin karşılanıp karşılanmayacağına yönelik bir dert olarak ortaya çıkarabilir.
- Değişim ve Dönüşümün Suratı: Dünyanın daima gelişmesi ve değişmesi ile birlikte günümüzde birçok farklı faktör, gelecek derdini besliyor. Bu değişim ve gelişime ahenk sağlamaya çalışmak, gereksinimleri karşılamak tasa düzeyinin artmasını etkiliyor.
- Yaşa bağlı olarak çözülmesi gereken krizler: Dünyaca ünlü bilim insanı Erik Erikson’a nazaran, gelişim hayat uzunluğu devam eder ve ömrün her periyodunda çözülmesi gereken krizler bulunur.
- Ergenlik ve Yetişkinlik Periyodu: Ergenlikte yaşanan kimlik karmaşası; cinsel, toplumsal ve mesleksel kimlik inşa etme, birinci yetişkinlik devrinde romantik bağlar, bağ kurma hayattaki kıymetli kriz periyotlarını oluşturuyor. Yetişkinlik periyodunda ise bireyler ömürlerinin sorumluğunu ellerine alıyor ve toplumda kendilerine bir yer ediniyor. Bunun için de gelecek nesli oluşturmak ve onlara rehberlik edebilmek için üretken olmaya çalışıyorlar. Bu da kişi üzerinde farkında olunmasa da bir gerilim ve telaş meydana getirebiliyor.
- Krizlerin çözülmesi: Bu geçiş devirlerinin hepsi birer kriz olmakla birlikte huzurlu bir biçimde hayata devam edebilmek için bu meselelerin çözülmesi ve nasıl çözüldüğü kıymet taşıyor. Finans ve eğitimle ilgili meseleler, günlük hayatı etkileyen politik sıkıntılar, çocuk yaştan itibaren gayret gerektiren durumlar; şahısların kimlik inşa etme sürecinde, yakın romantik bağların kurulmasında ve üretken olma üzere maharetlerin gelişmesinde kıymetli risk faktörleri olabiliyor. Risk faktörleriyle gayret etme konusunda baş etme kaynaklarının hudutlu olması ve bu faktörlerin bireyin kendi eforuyla düzeltilemez halde olması da gelecek korkusunun artmasında hayli tesirli.
- Kritik Periyotlarda Karşılaşılan Problemler: Sosyal statü, ekonomik durum, eğitim ve üretken olmak üzere bireyin omurundaki kıymetli ögeleri baltalayan durumlar, dert düzeyinin artması için kâfi.
GELECEK TELAŞINI YENMEK İÇİN 5 ÖNERİ
Hayatın denetim edilemeyen taraflarının bireyler üzerinde geleceğe yönelik telaş uyandırdığını ve ferdî olarak tasayla baş etmek için kullanılan davranış hallerinin bu duruma uyarlanmasında yarar olduğunu söyleyen Hiwell Online Terapi Platformu klinik psikologları, gelecek korkusunun üstesinden gelmek için çok yararlı tekliflerde bulundular:
- Keyif veren aktivitelere yönelin: Bireylerin, günlük hayatlarındaki problemlerinden uzaklaşmaları için sevdikleriyle vakit geçirmeleri, kitap okumaları, müzik dinlemeleri, idman yapmaları kişiyi müspet olarak tesirler.
- Benzer telaşları olan beşerlerle paylaşımda bulunun: Ortak telaşı olan insanların birbirleriyle bağlantı kurması kimi vakit tasayı beslese de bireyler kendilerini anlayan beşerlerle bağlantı kurduklarında rahatlayabilirler. Misal telaşları olan şahıslarla irtibatta olmak, olumsuz hislerin içinde kaybolmadan olumlu olasılıkları da düşünmek ve karşılıklı takviye olmak rahatlatır.
- Olumsuz senaryoları fark edin ve riskleri değerlendirin: Gelecekteki bir durumdan fazla o duruma dair olumsuz beklentiler, olayın olduğundan daha makus görünmesine ve dert düzeyinin artmasına neden olur. Sonu daima makûs biten senaryolar düşünüldüğünü fark etmek, o senaryo üzerine daha fazla düşünüp gerçek olan oymuş üzere yaşamak yerine gerçekte neler olduğu değerlendirilmeli. Somut işaretlere odaklanmalı ve bunların ne manaya gelebileceği gerçekçi bir gözle ele almalı.
- Olumlu ayrıntılara odaklanın: Bugünü değerlendirebilmek için var olan şartları konuşmak, içinde bulunulan yahut şahit olunan olumsuz deneyimlere odaklanmak kaçınılmaz üzere görünebilir. Lakin kişi tüm vaktini ve gücünü buna odaklanmak için harcamamalı, kendisini memnun edecek ayrıntılara odaklanarak o mevzulara vakit ayırmalı. Şimdi yaşanmadığı ve ihtimallerle dolu olduğu için geleceğe olumlu bir pencereden bakmaya ihtimam gösterilmeli.
- Profesyonel takviye almayı değerlendirin: Gelecek tasası, kişinin gündelik hayatını olağan formuyla devam ettirmesine pürüz oluyor ve bireyi gündelik işlerinizi yapamayacak bir duruma getiriyorsa bu bahiste uzmanlardan yardım almak ve gelecek korkusunu yönetmek için yeni baş etme sistemleri inşa etmek yararlı olacaktır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
