1.Sağlıklı beslenmek:
Göz sıhhati için kimi besin hususları epeyce değerlidir.
A vitamini
Belki de göz sıhhati açısından en güzel bilinen besin A vitaminidir. Retinanızın, ışık ışınlarını gördüğümüz manzaralara dönüştürmeye yardımcı olması için bol ölçüde A vitaminine gereksinimi vardır. Ayrıyeten kâfi ölçüde A vitamini olmazsa göz kuruluğu gelişebilir. Havuç, tatlı patates, kavun, kayısı A vitamini içeren besin kaynaklarıdır.
Lutein ve zeaksantinin
Birçok kronik göz hastalığının oluşumunu engellediği bilinmektedir. Bu unsurlardan en varlıklı besinler bilhassa koyu yeşil yapraklı sebzeler (lahana, ıspanak vb.) ve öteki renkli meyve ve sebzelerdir (brokoli, mısır, bezelye, Trabzon hurması, mandalina vb.).
C Vitamini
Bilimsel araştırmalara nazaran C vitamini, katarakt ve sarı nokta hastalığı gelişme riskini azaltmaktadır. Günlük rutininizde C vitamini içeren besinlere (portakal, greyfurt, çilek, domates vb.) yer vermek epey kıymetlidir.
E vitamini
Göz sıhhatinin korunmasında yararlı bir antioksidandır. Bitkisel yağlar (mısır yağı, aspir gibi), fındık, badem, ayçiçeği çekirdeği, buğday tohumu, tatlı patates, avokado yeterli birer E vitamini kaynağıdır.
Omega-3
Yağ asitleri görsel gelişim ve retina işlevleri için çok kıymetlidir. Birebir vakitte sağlıklı bir gözyaşı üretimi için de kâfi ölçüde omega-3 alınması gerekmektedir. Haftada en az 2 öğün balık tüketimi (özellikle somon, ton balığı üzere soğuk su balıkları) kâfi ölçüde omega-3 alımı için önerilmektedir.
Çinko minerali
Retinanın sağlıklı kalmasına yardımcı olur ve gözlerinizi ışığın ziyanlı tesirlerinden koruyabilir. Lakin çinko, bedenimizdeki kırmızı kan hücrelerinin oluşmasına yardımcı olan bakır ölçüsünü azaltabilir. Baklagiller (fasulye, barbunya, börülce vb.) hem çinko hem bakır içerirler. Çinko açısından güçlü öteki yiyecekler ortasında yağsız kırmızı et, kümes hayvanları, istiridye ve zenginleştirilmiş tahıllar bulunur.
2.Düzenli uyku uyumak:
Uyku, tüm beden için olduğu üzere gözler için de bir dinlenme ve yenilenme periyodudur. Nasıl ki bedeninizin geri kalanı yenilenmek için uykuya gereksinim duyuyorsa, gözleriniz de birebir biçimde uykuya muhtaçlık duyar. Gözlerimiz uyandığımız andan uyuyana kadar gün boyunca daima bir aktivite halindedir. Toz, kirlilik ve ışık üzere zorlanmaya ve ziyana neden olabilecek çeşitli çevresel faktörlere maruz kalırlar. Münasebetiyle uyku, gözlerimizin rahatlayabileceği, yenilenebileceği ve sonraki günün aktivitelerine hazırlanabileceği vakittir.
Uykunun en derin basamağında toksinler dışarı atılıyor!
Uykunun en derin kademesinde gözlere kan akışı artar, gerekli besin unsurları sağlanır ve ziyanlı toksinler dışarı atılır. Bu süreç, sağlıklı gözleri korumak için çok kıymetli olan gözlerdeki hücrelerin tamiratına yardımcı olur. Ayrıyeten uyku sırasında gözlerin yağlanması ve beslenmesi için gerekli olan gözyaşı üretimi de artar. Uyku eksikliği bu süreçleri bozar ve göz kuruluğu, göz yorgunluğu, bulanık görme üzere çeşitli meselelere yol açar.
Az uyku sarın nokta yapıyor!
Ayrıca uyku eksikliğinin halk ortasında sarı nokta hastalığı olarak da bilinen yaşa bağlı makul dejenerasyonu ve glokom (göz tansiyonu) hastalığı riskini arttırdığı bilinmektedir. Münasebetiyle uyku ile göz sıhhati ortasında direkt bir ilişki olduğu ve kâfi dinlenmenin göz bakımı için hayati değer taşıdığı açıktır.
3.Güneş Gözlüğü:
Birçok kişi cildi güneşin ziyanlı tesirlerinden korumak için kollayıcı kremler kullansa da gözlerin korunması genelde ihmal edilir. Ultraviyoleye uzun müddet maruz kalmak katarakt, göz tümörleri, sarı nokta hastalığı, pterjium (göz eti ya da kuş kanadı olarak bilinir), kuru göz hastalığı üzere birçok göz hastalığına sebep olabilir. Gözlerinizi yıllarca ultraviyole ışınlarına maruz kalmaktan korumak için erken yaşta uygun güneş gözlüğü takmaya başlamak değerlidir. Lakin güneş gözlüğü kullanırken ultraviyole muhafazasına kesinlikle dikkat edilmelidir. Ultraviyole-A ve B muhafazası %100 olan ya da 400 nanometreye kadar ultraviyole ışınlarını engelleyen (UV400) güneş gözlükleri tercih edilmelidir. Aksi takdirde yarardan çok ziyan verebilir.
4.Ekran Müddetini Sınırlama:
Özellikle pandemiyle birlikte günlük rutinlerimiz epeyce değişti. Uzaktan eğitim ve uzaktan çalışma üzere uygulamalarla birlikte dijital ekranlara maruziyetimiz de hayli arttı. Dijital ekran maruziyeti ile birlikte bulanık görme, çift görme, odaklanmada zorlanma, göz yorgunluğu, göz ve etrafında ağrı, kızarıklık, yanma üzere şikâyetler yaşıyorsanız dijital göz yorgunluğu sendromunuz olabilir. Hâlihazırda bulunan göz bozukluklarınız (özellikle astigmat), göz kuruluğunuz, kirpik iltihabınız, kontakt lens kullanımınız varsa dijital ekran göz yorgunluğu daha şiddetli olabilir. Kullanılan ekranın kalitesi ve çözünürlüğü, yazıların okunabilirliği, ekranın parlaklığı ve kontrastı, yaydığı mavi ışık düzeyi de semptomların şiddetini etkilemektedir. Kolay tedbirlerle bu şikâyetleri azaltmak yahut ortadan kaldırmak mümkündür. Bilgisayar ekranına uygun ergonomik durumda oturmak, her 20 dakikada bir 20 saniye 5-6 metre uzağa yanlışsız bakmak ve odağınızı değiştirmek, dijital ekranlarda her 2 saatte bir 15 dakika mola vermek, sık göz kırpmak, mavi ışık filtreleyen gözlükler kullanmak (faydası tartışmalıdır) dijital göz yorgunluğu sendromunun engellenmesinde yararlı olabilir.
5.Sigarayı Bırakmak:
Sigara kullanımı gözünüzde değişen ciddiyette hastalıklara da sebep olabilir. Sigara kullananların yahut sigara dumanına maruz kalanların en sık yaşadığı göz sorunu kuru göz hastalığıdır. Gözlerde kızarıklık, yanma, batma, kaşıntı üzere semptomlar ortaya çıkabilir. Katarakt, sarı nokta hastalığı, optik hudut hastalıkları, üveit üzere daha önemli göz hastalıklarına da yol açtığı kanıtlanmıştır. Graves hastalığı (zehirli guatr) bulunanlarda bilhassa sigara kullanımının kesinlikle sonlandırılması gerekiyor, aksi takdirde çok önemli komplikasyonlara yol açarak ameliyat gerektiren durumlara sebebiyet verebiliyor.
6.Koruyucu Gözlük Kullanımı:
Gözler beden ön yüzünün yalnızca %0.5’ini oluşturmalarına karşın, travmaları tüm beden yaralanmalarının yaklaşık %10’unu oluşturmaktadır. Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran tüm dünyada her yıl 1 günden fazla iş gücü kaybına neden olan 55 milyondan fazla göz yaralanması meydana gelmektedir. Tüm hastaların ortalama 750.000’i hastaneye yatırılırken, hadiselerin 500.000’i körlükle sonuçlanmaktadır. Uygun bir hami gözlük kullanımı ile bu kazaların %90’ından korunmak mümkündür. Münasebetiyle ileri bir sıhhat meselesine ve iş gücü kaybına yol açmasını engellemek için bilhassa riskli iş kollarında uygun hami gözlük kullanımı hayati kıymet arz etmektedir.
7.Göz Hijyeni:
Gözleriniz sıhhatinizin kıymetli bir kesimidir lakin hijyen kelam konusu olduğunda birden fazla vakit uygun bakımı göz gerisi ederiz. Birkaç sağlıklı alışkanlık ve günlük rutininize eklemeler enfeksiyon, kontaminasyon ve göz hastalıklarından kaçınmanıza yardımcı olabilir. Hakikat el yıkamayla viral konjonktivit (göz nezlesi) üzere yaygın göz enfeksiyonlarından kaçınabilirsiniz. Mikropların diğerlerine yayılmasını önlemek için mümkünse havlu, makyaj gereci yahut göz damlalarını paylaşmaktan kaçının. Hijyen tıpkı vakitte blefaritin (kirpik tabanı iltihabı) tedavisinde de değerlidir. Blefarit, tekrarlama eğiliminde olduğundan uygun göz kapağı hijyeni (çay ağacı yağı içeren göz şampuanlarının kullanımı gibi) çok kıymetlidir.
Makyaj yapanlar dikkat!
Makyaj kalıntıları göz tahrişine ve kızarıklığa neden olabilir. Makyajınızı, bilhassa inatçı maskaranızı çıkarmak için sıcak kompresler, makyaj mendilleri yahut hindistancevizi yağı üzere doğal alternatifler kullanın. Makyajınızı çıkarmadan asla uyumayın. Kalıcı makyaj ve kalıcı takma kirpik üzere kirpik tabanlarında uzun vadeli değişikliklere neden olabilecek uygulamalardan kaçının. Rastgele bir makyaj materyali kullanımı sonrası göz kapağınızda ya da gözünüzde tahriş meydana gelirse tıpkı makyaj eserini tekrar kullanmaktan kaçının.
8.Düzenli Göz Muayenesi:
Doğumdan itibaren birçok hastalığın erken teşhis ve tedavisi için rutin göz muayenelerini aksatmamak epey kıymetlidir. Yeni doğan bir bebek, olağan vaktinde doğmuşsa 1. Ayında, 6-12 ay ortasında, 3 yaşında ve okul öncesinde en az bir kere göz muayenesinden geçmelidir. Bilhassa bu yaş kümelerinde başlayan göz bozuklukları, erken tedavi edilmediği takdirde kalıcı görme kayıplarına sebep olabilmektedir. Erişkin bireylerde rastgele bir ek hastalık yahut aile hikayesi yoksa 40 yaşından sonra yılda bir defa göz muayenesi olması önerilmektedir. Glokom, sarı nokta hastalığı, katarakt üzere yaşla birlikte görülme sıklığı artan göz hastalıklarının erken teşhisinde yıllık denetimler epeyce kıymetlidir. Diyabet, hipertansiyon üzere göz sıhhatini etkileyebilecek sistemik hastalığı bulunanların yahut ailesinde genetik göz hastalığı bulunanların 40 yaşından evvel de en azından yılda bir göz denetimi olması önerilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
