Ömrünü dolduran Harmandalı Katı Atık Nizamlı Depolama Alanı’nın kapatılabilmesi için İzmir Büyükşehir Belediyesi’nce yapılması planlanan tesislerin yer seçimi İzmir Vilayet Tarım Vilayet Müdürlüğü’ne takıldı. Menderes projesi için 24 Ağustos’a kadar onay verilmemesi halinde üç yıl daha kaybedilecek. İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Şükran Işıklı, Harmandalı Sistemli Atık Depolama Tesisi’nin de içinde bulunduğu bölgede yaşayan insanların mağduriyetlerinin giderilmesi için bölgenin sonlarının belirlenerek hemen afete maruz bölge ilan edilmesi gerektiğini vurguladı.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, kentin sıkıntılarını kentlilerle birlikte pahalandırmak ve yapılan çalışmalar hakkında bilgi vermek emeliyle Kültürpark İsmet İnönü Sanat Merkezi’nde bir toplantı düzenledi. Sivil toplum örgütlerinin temsilcileri ve muhtarların katıldığı toplantının moderatörlüğünü İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Şükran Işıklı yaptı. Toplantıda Harmandalı Katı Atık Nizamlı Depolama Alanı’nın kapatılması için yürütülen yeni alan arayışlarına yönelik gayretler ve karşılaşılan pürüzler anlatıldı.
“Harmandalı’ya çöp dökmek istemiyoruz”
Harmandalı’nın bilimsel çalışmalar doğrultusunda yönetilen bir tesis olduğunu söyleyen İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Şükran Işıklı, “Harmandalı’da bir müddettir yaşanan toprak kayması Harmandalı Katı Atık Nizamlı Depolama Alanı ile ilgili değil. Harmandalı’da heyelanın çöp ile ilgisi yok. Harmandalı’nın bulunduğu bölge heyelan bölgesi. Kaymaya başladı. Tesisi de risk altında bırakıyor. Biz Harmandalı’ya çöp dökmek istemiyoruz” dedi.
“Onca emeği çöpe atacağız”
Menderes, Gaziemir, Buca, Balçova ve Narlıdere’nin evsel atıklarını bertaraf etmek ve dönüştürmek için Menderes’te Entegre Katı Atık İdare Tesisi kurmak için uzun müddettir çalıştıklarını hatırlatan Şükran Işıklı, “Katı atık idare tesisleri için bir sürü alan bulduk. Müracaat da yaptık. Menderes de bu alanlardan biri. Menderes tesisi için 24 Ağustos’a kadar ‘uygundur’ onay alamazsak, bugün birinci onayını aldığımız farklı yerler için üç yıl daha birebir müsaade süreçleri yaşanacak. Üç yılı alıp çöpe atacağız. Onca emeği çöpe atacağız. İzmir’de günde 4 bin 500 ton çöp çıkıyor. Bunun 2 bini Bergama ve Ödemiş’e gidiyor. 2 bin 500 ton Harmandalı’daki tesiste depolanıyor. Bu değerli bir sayı. Alternatif, çağdaş tesisleri bir an evvel hayata geçirmek ve Harmandalı’yı döküme kapatmak istiyoruz” diye konuştu.
“Harmandalı asla Ümraniye, Halkalı olamaz”
İzmir Büyükşehir Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Lideri Kemal Kılıç da “İzmir Evsel Atık İdaresi ve Yaşanan Sorunlar” başlığıyla bir sunum yaptı. Katı atık idaresi konusunda İzmir’in master planının bulunduğunu anımsatan Kemal Kılıç, “Bizim master planımızda Harmandalı yok. Harmandalı ömrünü doldurdu, artık kapatılmalı. Yeni tesislerle İzmir atık idare öyküsüne devam edecek” diye konuştu. Harmandalı Nizamlı Katı Atık Depolama tesisini kapatarak, bölgeyi rehabilite etme planını bakanlığa sunduklarını anlatan Kılıç, “Burada var olan gazı çevreci bir formda iktisada kazandırmak istiyoruz. Zihinlerde daima Ümraniye, Halkalı üzere gaz patlaması sonucu oluşan facialar var. Harmandalı asla Ümraniye, Halkalı olamaz. Teknik olarak bu mümkün değil zira içerisinde patlama yapacak gaz yok. Gaz alınıp, tesislerde elektrik gücüne dönüştürülüyor” dedi.
“Harmandalı’dan 90 bin hanenin elektriğini karşılamış durumdayız”
Harmandalı’da gaz motorlarında elektriğe çevrilen gücün bugün itibariyle 32 megavat olduğunu vurgulayan Kılıç, “Bergama’da 10, Ödemişte ise 8 megavat güç üretiyoruz. Harmandalı’da 32 megavat, 90 bin hanenin elektriğine eş paha. Yani biz var olan çöplükten 90 bin hanenin elektriğini karşılamış durumdayız. Bunun sürdürülebilir çevreci bir yol olduğunu görüyorsunuz. Tesislerimizde 160 milyon metreküp metan gazı bertaraf ediliyor. Bu da global ısınma ile gayretimize kıymetli istikamette katkı sağlıyor” sözlerini kullandı.
“Çöp tırlarımız 2023 yılı içerisinde 2 milyon kilometrelik yol yaptı”
Harmandalı’nın artık ömrünü doldurduğunu, gelecekte buraya atık dökmeyi planlamadıklarını söz eden Kemal Kılıç, şunları söyledi: “O nedenle Harmandalı’nda 2028’de artık gaz oluşmayacak. Atık tesisi büsbütün kapatılacak. Bergama’da 16 bin hanenin güç muhtaçlığını karşılayacak elektrik elde ediyoruz. Ödemişte de Güney bölgesinin atıklarını bertaraf ederek 18 bin hanenin güç muhtaçlığını karşılıyor. Biz bunu yaparken aslında çok önemli emek ve para harcıyoruz. Çöp tırlarımız 2023 yılı içerisinde 2 milyon kilometrelik yol yaptı. Harmandalı gelecek planlarımızda yok. 1992 yılında kuruldu, 15 yıl ömür biçildi. 2007 yılında kapatılması planlanan bir tesisti. Lakin daima çıkarılan mahzurlar ve kentin coğrafik yapısının zorluğundan ötürü daima yeni alan bulma imkanı Büyükşehir’in elinden alınmış. En son bulunan ve bütün etapların sonuna geldiğimiz Güney-2 ismini verdiğimiz yer Menderes.”
Menderes sürecini anlattı
Menderes’teki saha ile ilgili 10 Mart 2020’de İzmir Valisi başkanlığında oluşturulan Mahalli Etraf Kurulu’na yer seçimi konusunda oy birliği ile uygunluk kararı verildiğini söz eden Kılıç ve bu alana karşı açılan davaların reddedildiğini hatırlatarak “İtiraz hakkı da kalmadı. Yer seçiminin uygun olduğu aslında mahkeme kararı ile de onaylandı. İzmir’in yeni atık tesisinin yapılması ve Harmandalı’nın kademe kademe kapatılması sürecine girdik. ÇED raporu bakanlığa sunulduktan sonra 24 Şubat 2022’de İnceleme Kıymetlendirme Komitesi (İDK) toplantısında Tarım Vilayet Müdürlüğü, tesisin yapılacağı alana 1,4 kilometrelik uzaklıkta bir hayvan çiftliğinin, ticari olarak bahçesine ektiği zeytinlerden dolayı, zeytinciliğe ziyan vereceğimizi sav ederek, karara karşı çıktı. Bu nedenle tesisin kurulması süreci tıkandı” dedi.
Kritik tarih 24 Ağustos
Nihai kararın 24 Ağustos’ta verileceğini tabir eden Kılıç, “Olumsuz görüş gelirse ÇED süreci sonlanacak ve belge kapanacak. 11 Mart 2020’de başlayan süreç boşa gidecek. Bu süreçte bütün kurumlar projeye olumlu cevap verdi. Sonrasında olumsuz görüş bildiren Vilayet Tarım Müdürlüğü de dahil. Üzerinden iki yıl geçtikten sonra görüşü aksiye dönüştü” formunda konuştu.
Biz de heyelan mağduruyuz
Harmandalı’da İzmir zelzelesinin tetiklediği bir heyelanın oluştuğunu lisana getiren Kemal Kılıç, “Yurttaşlar üzere biz de heyelan mağduru olduk. Burası aslında 80’li yıllardan beri heyelan bölgesi. Biz bununla ilgili kurumlara süreci anlattık fakat bilimsellikten uzak olarak ‘Heyelanın nedeni çöptür’ denilerek İzmir Büyükşehir Belediyesi yalnız bırakıldı. Bölgenin acil biçimde afete maruz bölge ilan edilmesi gerekiyor. Zira orada afet var. Fakat devletin kayıtlarında buradaki durum ‘afet’ olarak isimlendirilmedi. Tekraren bunun için yazı yazdık fakat bunu kabul etmediler” diye konuştu.
İl Tarım Müdürlüğü’nden Bergama’ya da itiraz
Bir yandan Harmandalı için tahlil üretmeye çalışırken öteki taraftan Bergama tesisinin teknolojisini günün şartlarına nazaran geliştirmek istediklerini vurgulayan Kılıç, Harmandalı’nın büsbütün kapanması durumunda alternatif alan yaratmak için gösterdikleri gayretin bir sefer daha Tarım Vilayet Müdürlüğü’nün itirazına takıldığını açıkladı. Kemal Kılıç, “Bergama’da yeni ve çevreci teknolojiler kullanarak mevcut heyeti tesisimizin kapasitesini arttırmak için müracaatta bulunduk. Anlamadığımız formda Tarım Vilayet Müdürlüğü devreye girdi. Bir günde gelen yazıyla bu çalışmanın da önü kesildi. Bizim çalışmalarımız her şeye karşın devam etti. Alternatif alanlar aradık, yazılarımızı yazdık. Atık, moloz, hafriyat tesisleri yapmak istediğimizi bildirdik. Onlarca müracaatımız olumsuz sonuçlandı. Yaptığımız müracaatlar sonuçsuz kaldı. Olumlu karşılık gelmedi. İzmir Büyükşehir Belediye Liderimiz Sayın Tunç Soyer’in imzası ile tüm kurumlara yazılar yazdık. ‘Bizim müracaatlarımızı kabul etmiyorsunuz, o vakit siz bize yer gösterin. Bizim İzmir’in atıklarını yönetmek için yeni yerlere gereksinimimiz var. Bizim müracaatlarımız uygun değilse siz uygun yer gösterin’ dedik. Bütün taleplerimize olumsuz cevaplar verildi. Kimi kurumlar karşılık bile vermedi” tabirlerini kullandı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
