İBB Meclisi’ne sunulan düzenlemeye göre, yeni inşa edilecek yapılarda asma kat olmayacak, 2 kattan fazla katı bulunan yapılara bodrum katı zorunluluğu getirilecek. Düzenlemeyi Milliyet’ten Gülden Çoktan’a anlatan İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökçe, yönetmelik değişikliğinin uzmanlar ve bilim insanlarının görüşleri doğrultusunda hazırlandığını söyledi. Önerinin meclisten geçmesi durumunda İstanbul’da 2 kattan fazla katı bulunan yapılarda bodrum katı zorunluluğu getirilecek.
Kısa kolon etkisi
Gökçe şu bilgileri verdi:
“Asma kat, binanın simetrisini bozup kısa kolon etkisi yarattığı için olası bir deprem durumunda binanın oradan çökmesine yol açabilecek etkenlerden biri. Asma kat yapılmasına da depremde kırılganlığı çok yüksek yumuşak kat yapılmasına da müsaade etmeyeceğiz. Zemin katı 4.5 metre yapıp zerine de asma kat yapıyor ve binanın simetrisini bozuyorlar. Bu ülkemizin birçok kentinde çok yaygın. Depremde de gördük ki binaların önemli bir bölümü taşıyıcı sistemine zarar verildiği, alt kattaki dükkân, banka, market, galeri, fırının taşıyıcıya zarar verdiği için çöktü. Bu durum yeni binalarda da görüldü. Onun için biz asma katı yasaklıyoruz.”
Bodrum katın statik olarak binanın zeminle birleşmesini arttıran işlemlerden birisi olduğunu ifade eden Buğra Gökçe, devamında da şunları anlattı:
“İnşaat mühendisleri eğitimlerinde 4 katta bir bodrum kat yapılması tavsiye edilir. Deprem bölgesinde bir çok yapının bodrum katı yok. Temel masrafı yüksek olmasın diye direkt binaya bodrum katı olmaksızın su basmanlı giriş yapıyorlar. Bu da binanın depremde mukavemetini azaltan işlemlerden biri. Bizim bodrum katla ilgili hassasiyetimiz yine binanın temelinin daha düzgün bütünlükte yapılması ve daha kuvvetli temel açılması. Çünkü bodrum katı yaparken bodrum katla beraber perde duvar ve kolonlar çıkılması gerekiyor. İnşaat maliyetlerini arttırdığı için bundan çok fazla memnun olmayıp hemen en kolay yoldan üst kat daireleri yapmayı tercih ediyorlar. Bundan sonra iki katı geçen her bina da bodrum kat yapılması zorunlu olacak. Dolayısıyla temeli kuvvetli, temeliyle zemine daha net bir şekilde yapışan ve devrilme riski az olan yapılar yapılacak. Dört katta bir veya altı katta bir bodrum kat yapılır. Biz, İstanbul’da iki katı geçen her bina da bunu uygulayacağız.”
İstanbul’a konteyner zorunluluğu
İBB Meclisi’nden geçmesi durumunda bundan sonra 100’den fazla bağımsız bölüm bulunan veya 2000 m2’den büyük parsellerde deprem konteyneri zorunlu olacak. Afet anında deprem toplanma alanı olarak belirlenmiş alanlarda tuvalet, kanalizasyon, foseptik, temiz su gibi temel ihtiyaçların altyapısının tesisi zorunlu kılınacak. 12 Ağustos 2001’den önce yapılmış olan yapıların Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’ne uymayanlara yapı kullanma izin belgesi verilmeyecek. Riskli yapılar güçlendirme veya dönüşüm yoluyla yenilenecek. Her türlü imalat yapı ruhsatına tabi tutulacak, tadilat ruhsatı zorunlu olacak. Çıkmalar sınırlandırılacak.