İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) verilerine göre, 15 Nisan’da yüzde 82,22’ye yükselen barajlardaki su seviyesi, düşmeye devam ediyor. Kente su sağlayan barajlardaki doluluk oranı bugün itibarıyla yüzde 19,81 olarak kaydedildi.
Azami 868 milyon 683 bin metreküp su biriktirme hacmine sahip kente su sağlayan baraj ve göletlerdeki su miktarı ise 171 milyon 89 bin metreküp seviyesinde kaldı. Su miktarının barajlara göre dağılımı ise Ömerli’de yüzde 24,66, Darlık’ta yüzde 16,98, Elmalı’da yüzde 2,8, Terkos’ta yüzde 25,05, Alibey’de yüzde 2,42, Büyükçekmece’de yüzde 16,39, Sazlıdere’de yüzde 9,99, Istrancalar’da yüzde 0,79, Kazandere’de yüzde 0,21 ve Papuçdere’de yüzde 0,74 olarak ölçüldü.
İSKİ istatistiklerine göre, 23 Kasım tarihli baraj doluluk oranları 2016’da yüzde 34,98, 2017’de yüzde 55,41, 2018’de yüzde 49,35, 2019’da yüzde 36,59, 2020’de yüzde 26,3, 2021’de yüzde 41,52, 2022’de yüzde 35,19, 2023’te yüzde 23,78, 2024’te yüzde 27,75 iken bugünkü oran yüzde 19,81 olarak ölçüldü. Söz konusu veri, son 10 yılın aynı dönemine göre en düşük oran olarak kayıtlara geçti.
En düşük doluluk oranı Kazandere Barajı’nda
Kentte su sağlayan barajlar arasında su doluluk seviyesi en düşük Kazandere Barajı’nda oldu. Barajda su doluluk oranı geçen yıl 23 Kasım’da yüzde 8,05 iken bugün itibarıyla yüzde 1,7’ye geriledi. Pabuçdere Barajı’nda su doluluk oranı geçen yılın aynı döneminde yüzde 5,69 iken, bugün yüzde 3,61 ölçüldü. Sazlıdere Barajı’nda da geçen sene 23 Kasım’da yüzde 38,3 olarak tespit edilen doluluk oranı yüzde 19,35’e kadar düştü.
Terkos Barajı’nda su doluluk oranı bugün itibarıyla yüzde 21,97 olurken, geçen yılın aynı döneminde yüzde 35,74 olarak kayıtlara geçmişti. Elmalı Barajı’nda geçen yıl 23 Kasım’da yüzde 51,15 olan doluluk oranı, bugün yüzde 50,05 olarak kayıtlara geçti. Alibey Barajı’nda geçen yıl aynı dönemde yüzde 7,08 olan doluluk oranı bugün yüzde 12,19 olarak kaydedildi.
Istrancalar’da ise geçen yıl yüzde 37,1 olan doluluk oranı, bugün yüzde 21,72 olarak belirlendi. Büyükçekmece Barajı’nda geçen yıl 29,26 olan doluluk oranı, bugün 21,65 olarak ölçüldü. Darlık Barajı’nda geçen yıl 23 Kasım’da yüzde 29,19 ölçülen su doluluk oranı, bugün yüzde 28,49 oldu. Ömerli Barajı’nda su doluluk oranı geçen yılın aynı döneminde yüzde 25,39 olarak kayıtlara geçen su doluluk oranı, bugün itibarıyla yüzde 17,34 olarak ölçüldü.
“Ekimde güzel yağışlar aldık”
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İklim Bilimi ve Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, Türkiye’nin özellikle güneyi, batı kesimleri ile Marmara Bölgesi’nin son yıllarda son derece kurak dönemlerden geçtiğini söyledi. Kuraklığın su kaynağının gelmesini engellediğini, havaların sıcak geçmesinin ise var olan kaynakların hızlı tükenmesine yol açtığını belirten Toros, “Ekimde güzel yağışlar aldık, son 10 yıldaki en yağışlı yıllardan birisi oldu. Temmuz, ağustos, eylülde her 3 günde bir barajlardaki değer yüzde 1 düşerken bu ekimde 6 güne çıktı. Yani yaz döneminde değer 3 günde bir yüzde 1 azalırken, ekimde bu neredeyse iki katına yükselmiş oldu.” dedi.
Kasım ayında ise Türkiye’nin yeniden yüksek basınç sistemlerinin etkisine girdiğini vurgulayan Toros, İstanbul’da dün sıcaklığın 25 dereceye kadar çıktığını hatırlatarak, “Sıcak günler yaşıyoruz. Yüksek basınç alanları yağışların gelmesini engelliyor. Yağış kaynağı gelmediği için baraj seviyeleri de düşmeye devam ediyor.” ifadesini kullandı. Toros, İstanbul barajlarının kent nüfusuna yetecek düzeyde suya sahip olmadığını belirterek, şöyle konuştu:
“Geçmiş verilere baktığımız zaman son yıllardaki en kurak ikinci yıl olduğunu görüyoruz. İstanbul barajları, İstanbul halkına yetecek kadar su seviyesine sahip değil. İstanbul’da 1 milyar 100 milyon metreküpün üzerinde su tüketiyoruz. Neredeyse 1 milyar 200 milyon metreküpe yaklaştı. Ama barajların doluluğu tamamen dolu olsa bile 900 milyon metreküp bile yapmıyor. Zaten barajlar son yıllarda yüzde 100 hiç dolmuyor. Tabii ki Yeşilçay ve Melen gibi kaynaklar imdadımıza yetişiyor ama onlar da çok uzak mesafeden, zahmetli oluyor.”
“Çözüm, su tasarrufuna yönelik adımlar atmamızdır”
İstanbul’da kişi başı günlük su kullanımının 200 litre olduğuna dikkat çeken Toros, bunun sürdürülebilir olmadığını belirterek şu önerilerde bulundu:
“Çözüm, herkesin el birliğiyle suyumuzu daha uzun süre yetecek şekilde kullanmamız, yani su tasarrufuna yönelik adımlar atmamızdır. Apartmanların girişine basınç düşürücü takılması, evlerde ekonomik musluk başlıklarının kullanılması gibi önlemler önemli. Yöneticilerin ise uzun vadede hepimizi tasarrufa teşvik edecek kademeli ücretlendirme sistemine geçmesi gerekiyor. Şu anda İstanbul’da kişi başı günlük su tüketimi ortalama 200 litre ve bu çok yüksek. 100 litreye kadar standart bir fiyat uygulanmalı, ancak 100 litreyi aşan her kullanımda fiyatın kademeli ve giderek artan bir şekilde yükselmesi lazım ki insanlar suyu daha dikkatli kullansın.”
Gelecek dönemdeki günlerde yağışlı bir dönemin gelip gelmeyeceğinin de bugünkü teknolojiyle tahmin edilemediğini belirten Toros, “Havayı etkileyen çok farklı faktörler var. Kelebek etkisi deriz ya, birçok faktör devrede olduğu için modellemek son derece zor. Dolayısıyla önümüzdeki sürecin nasıl geçeceğini genel anlamda bilemiyoruz ama birçok tahmin, çok yağışlı dönemleri öngöremiyor şu an için. Bu da baraj seviyesinin düşmeye devam etmesi anlamına geliyor. Onun için yapabileceğimiz en iyi çözüm tasarruf. Bunun için de doğal yönlendirici ve teşvik edici kademeli ücretlendirme.” diye konuştu.
