İzmir Büyükşehir Belediyesi, Basmane’de Oteller Sokağı’nda bulunan tarihi 6 yapının onarımını yüzde 55 oranında tamamladı. Bölgedeki tarihi dokuyu ortaya çıkaracak, bölgenin cazibesini artıracak ve turizmi canlandıracak “Oteller Projesi”ni yerinde inceleyen Lider Tunç Soyer, “Proje tamamlandığında hem İzmirliler çok değerli yapılara kavuşmuş olacak, hem kent turistik manada zenginleşecek. İzmir’in gözden kaybolmuş tarihini gün yüzüne çıkarıyoruz” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, kentin simge bölgelerinden Basmane’de tarihi aksı canlandıracak Oteller Projesi’nin çalışmalarını yerinde inceledi. Lider Soyer’e kent gözlemcisi muharrir Orhan Beşikçi de eşlik ederek Oteller Sokağı’nın tarihi hakkında bilgi verdi. Basmane Pazaryeri Mahallesi’nde ortalarında Tevfik Paşa Konağı, ünlü müellif Tarık Dursun K’nın bir müddet yaşadığı mesken olmak üzere imali süren 6 yapının onarımı yüzde 55 oranında tamamlandı.
İzmir’in gözden kaybolmuş tarihini gün yüzüne çıkaracağız
Oteller Projesi’nin tarihi alanı tekrar eski günlerine kavuşturacağını tabir eden Lider Tunç Soyer, “Basmane Oteller Sokağı yalnızca bina cephelerinin güzelleştirmesi ile kendini gösteren bir sokaktı. Artık ise bize miras kalan bu yapıları gün yüzüne çıkarma vakti geldi. Tek tek yıkılmış, harap olmuş binaları ayağa kaldırmaya çalışıyor arkadaşlarım. Bu iş bittiğinde hem İzmirliler çok değerli yapılara kavuşmuş olacak, hem kent turistik manada zenginleşecek, hem de buradaki dokunun iade-i prestiji olacak. Eski şaşalı manzaralarıyla, anılarla tekrar hatırlanacak. İzmir’in gözden kaybolmuş tarihini gün yüzüne çıkaracağız. İzmirliler iftihar edip gurur duyacak” dedi.
Eski İzmir’in kurtuluşu
Basmane’de Helenistik devirden günümüze pek çok medeniyetin izi olduğunu belirten kent gözlemcisi müellif Orhan Beşikçi, “Eski İzmir mescitleri, mescitleri, sinagogları, kiliseleri, birbirinden değişik sivil mimari örnekleri burada. Bütün bunların birikimiyle ileride bu bölge turizme büyük katkı sağlayacak” diye konuştu.
Osmanzade Yokuşu’nda çıkmaz sokakta çok değerli yapıların olduğunu tabir eden Orhan Beşikçi, “Tevfik Paşa Konağı ve Türk edebiyatının kıymetli ismi Tarık Dursun K’nın çocukluk ve gençlik yıllarını geçirdiği konut de yürütülen proje içerisinde bulunuyor. Onarım çalışmalarını çok önemsiyoruz. Eski İzmir’in kurtuluşu diyebiliriz bu çalışmalara. Lider Tunç Soyer’in Basmane’ye gösterdiği ilgi çok dikkat alımlı. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin satın aldığı, kamulaştırdığı, onarımlarına başladığı ve kente kazandırdığı Yıldız Sineması, Bıçakçı Han, Emniyet Oteli, Carfi Konağı, Tevfik Paşa Konağı… Birebir formda Mirali Mahallesi’nde Cumhuriyet Halk Fırkası Çeşmesi vardı, o çeşmeyi de akar hale getirdi. Basmane’nin geçmişine ve tarihine çok büyük bir katkı sağlayacak yatırımlar gerçekleştirdi” dedi.
Gevrekçi Kız kıssası Osman Paşa Konağı’nda yaşandı
İzmir’de çok fazla bilinmeyen “Gevrekçi Kız” hadisesinin de Basmane’de Oteller Bölgesi’nde Osman Paşa Konağı’nda yaşandığını tabir eden Beşikçi, “İşgal günlerinde ailesine bakmak için dayısının fırınında çalışan 15 yaşlarındaki bir genç kız belirli saatlerde Basmane, Mezarlıkbaşı, Kapılar, Tilkilik, Selvili Mescit sokaklarında gevrek satarak geçimini sağlıyordu. İşgalin üçüncü gününde, Çorakkapı, Anafartalar ve Selvili Mescit karakollarının önünde cesetler gördü. Yakından gelen silah seslerinden ürküp Pazaryeri’ndeki meskenine hakikat koştu. Karşısına ansızın çıkan devriyelerin dur ihtarına aldırmadan Osmanzade Yokuşu’na yönelip sağdaki çıkmaz sokağa girdi. Sokak yıllardır gevrek sattığı tanınmış ailelerin bulunduğu sokaktı. Sokağın bitiminde Osman Paşa ailesine ilişkin olan geniş bahçeli köşkün kapısında durup, ‘Açın kapıyı! Kurtarın beni!’ diye bağırdı. Sesi içeriden duyuldu, fakat köşk sahipleri kaygıdan kızı içeriye almadı. Genç kızın bağırışları bir müddet sonra kesildi. Sabah Dönertaş Sebilinin önünde gevrekçi kızın cesedini buldular. Yıllar sonra bir hayır kurumuna bağışlanan bu köşk, ilgisizlikten yağmalandı, köşkün kapısı sırlarıyla birlikte bir daha açılmamak üzere kapandı. Osman Paşa ailesi olayın acısını kuşaklar uzunluğu unutmadı. Yunan askerlerinin konuta girmesinden korkup kapıyı açamayan aile daha sonra büyük pişmanlık duydu. Aile, bir müddet sonra da köşkü Çocuk Esirgeme Kurumu’na bağışladı” biçiminde konuştu.
Tarih gün yüzüne çıkıyor
Büyükşehir Belediyesi Basmane Bölgesi’ndeki Pazaryeri Mahallesi’nde 19’uncu yüzyıl klasik İzmir konutlarının birbirinden farklı örneklerinin karşılıklı konumlandığı tarihi sokağı canlandırıyor. 945 Sokak’ta bugüne kadar ayakta kalabilmiş lakin korunmazsa yok olacak tarihi ve tescilli Osmanlı periyodu konutları yapılacak onarım çalışmaları ile konaklamaya ve günübirlik seyahate açılacak. Avlulu olan yapılar kafe, restoran ve kahvaltı salonu olarak da hizmet verecek. TARKEM’in mülkiyetinde bulunan ve Basmane bölgesinin en büyük tarihi yapılarından olan Tevfik Paşa Konağı da onarım çalışmaları sonrasında konaklama fonksiyonu ile yaşatılacak.
İkinci etapta sokak ve meydan düzenlemesi var
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Basmane Oteller Projesi’nin ikinci etabında 945 Sokak’ta yer alan iki farklı tarihi yapının daha onarım çalışmasını yapacak. Ayrıyeten dokuya uyumsuz yapının yerine yeni bir yapı inşa edilecek. Proje kapsamında Kurtuluş Savaşı sırasında 945 Sokak çıkmazına sığınıp çaldığı kapıların açılmaması üzerine şehit düşen ‘Gevrekçi Kız’ kıssası de yaşatılacak. Gevrekçi Kız’ın anısına bir meydan düzenlemesi yapılacak.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
