Topkapı Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Emre Alkin, “Seçim sonrası senaryolar…” başlığıyla bir değerlendirme yazısı kaleme aldı. Alkin yazısında, özellikle TCMB’nin döviz kurlarına müdahalesinin çok ağır bedelleri olabileceğine vurgu yaparak, seçimden sonra enflasyonun üç haneli rakamlara tırmanabileceğini ifade etti.
Prof. Dr. Emre Alkin, seçim sonrası ekonomik senaryoları değerlendirdi. Alkin, TCMB’nin Dolar/TL‘yi tutmaya çalışırken sıçrama mesafesini artırdığını, dolayısıyla çift hane enflasyondan üç hane enflasyona geçme tehlikesi bulunduğunu aktardı. Alkin ayrıca yurtdışından para bulunmazsa kabus senaryosuna hazır olunması gerektiğine de dikkat çekti.
Hem kambiyo rejimini hem kurları hem de faizi kontrol etmeye çalışmanın Türkiye’ye kabus senaryosu yaşatabileceğine değinen Emre Alkin şunları söyledi:
Herkes mevzuattan şikayetçi
“Bir hafta içinde önce Mardin, ardından Antalya ve Kıbrıs ve tekrar Antalya’da panellere katıldım. Panellere bu hafta da devam ediyorum. Seçimlerden önce Mart ayında da farklı sektörlerin beklentilerine cevap vermeye çalışacağım.
Söz konusu seyahatlerim esnasında uçakta ya da havalimanında her kesimden iş insanı ile konuşma fırsatım oluyor. “İşler iyi” diyenler genellikle dijital hizmetleri üretenler. “İşler kötü” diyenler ise sanayiciler. Özellikle üretici/ihracatçıların ciddi şikayetleri var. Günlük meselelerle uğraşmaktan başlarını kaldıramadıklarını söylüyorlar. Geçenlerde otomotiv sektöründen bir iş insanına “AB’de elektrikli araçların pazar payı dizel araçları geçti” dedim. O da bana “hocam doğrudur ama biz burada günü kurtarmaya çalışıyoruz” diye cevap verdi. Herkes karlılığı azaltan mevzuat uygulamalarından şikayetçi.
Birçok sektörde hızlı bir değişim gerçekleşmekte ancak Türkiye sadece izlemede kalıyor. “Seçimler geçsin” yaklaşımı yeniden hakim oldu. Ancak bir farkla. Eskiden dolar kuru seviyesi söylemek tabu idi. Şimdi herkes her yerde rahatlıkla konuşuyor.
Uzatmadan senaryolara geçeyim: Bu durum sürdürülebilir değil patlayacak!
– Dolar/TL ‘yi kontrol ederek Enflasyonu sakinleştirme: Dolar kurunu tutmaya çalışırken rezervlerden satış yapmaya devam edileceği kesin, diğer taraftan TÜİK’in rakamlarla eziyet edeceği söylenebilir. Bu durumun sürdürülebilir bir tarafı yok. Denerken mutlaka bir yerde patlayacak. Dolayısıyla dövizi tutmak için atılan her adımı fırsata çevirmek gerekiyor. TCMB Dolar/TL‘yi tutmaya çalışırken sıçrama mesafesini daha da artırıyor. Dolayısıyla çift hane enflasyondan üç haneye geçme tehlikesi yaşayabiliriz. Bu planı yurtdışından yüklü miktarda bir kaynak gelmeden sürdürmek imkansız. “Seçimden sonra ülkeye para yağacak” diyenler var ama pek gerçekçi değil. Bir kısım para geleceği muhakkak ama açığı kapatacak kadar olmaz.
Kabus senaryosuna dönebilir
– Dolar/TL’nin hızla yükselip sonra sakinleşmesi ve enflasyonun % 50’nin üzerinde bir seviyede yılı tamamlaması: Eldeki varlıklar ve piyasa gerçekleri ile daha uyumlu bir senaryo olur. Merkez Bankası dövizi tutmak için rezervlerden satmak yerine, rezervleri güçlendirmeye başlar. Bu arada kademeli olarak kurları serbest bırakır. Elbette bu durumda ekim ayına kadar enflasyon yükselmeye devam eder, ardından baz etkisi ile düşmeye başlar. Rezerv artışları kredi notuna etki yapar, 2025 yılından itibaren yabancı sermaye girişleri artar ve döviz kurları sakinleşir.
Buradan da anlaşılıyor ki ekonomi kurmayları için “kötü” diye nitelendirilecek senaryo aslında hepimizin lehine olacak senaryo. Şu an sürdürülen ise, yurtdışından yüklü bir kaynak girişi olmaz ise “kabus senaryosuna” dönecek. Yerel seçimler sebebiyle gerekli adımların şu an için atılmadığını biliyoruz. Ancak, seçimlerden sonra hem vergiler ve yüksek faizle üretim ve talebi boğaya kalkıp hem de kurları tutmaya çalışırsak büyük bir felaket ile karşılaşırız. Dolayısıyla hem kambiyo rejimini hem kurları hem de faizi kontrol etmeye çalışmamalıyız.
Dolar yüzde 50 yükselerek cevap verdi
Unutmadan söyleyeyim: Genel seçimlerden önce de “Merkez Bankası ne yapıyor da döviz kurlarını tutuyor” diyen oluyordu. Dolar % 50 yükselerek cevap verdi. Şimdi de aynı soruyu soranlar oluyor. Demek ki mesele tam olarak anlaşılmamış. Hafızası zayıf bir milletiz.
“İmkansız üçleme” daha önce denediğimiz ve başımızı belaya sokan bir deneyim oldu. Tekrar denemeye kalkmak bizi büyük zorluklara sevk edebilir diye düşünüyorum.
Kaynak: Ekonomim
