Savaş imajlarının, fotoğrafların savaştan direkt etkilenmeyen beşerler üzerinde güçlü bir tesire sahip olduğu lisana getiren uzmanlar, ekran başında geçirilen müddetin artması, daima maruziyet ve travmatik içeriğe çok doygunluğun kişinin ruh sıhhatini hayli etkilediğini söylüyor. Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, savaş manzaralarını ve fotoğraflarını görmek ya da izlemenin potansiyel olarak ikincil Travma Sonrası Gerilim Bozukluğuna yol açabileceğini vurguluyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, savaş imgelerinin yetişkinler üzerindeki tesirleri hakkında bilgi verdi.
Her bireyin farklı tetikleyicileri var
“Savaşı yaşamak ile ekranda izleme tecrübesini kıyaslamak imkansız olsa da, savaş imajlarının, fotoğrafların savaştan direkt etkilenmeyen beşerler üzerinde güçlü bir tesire sahip olduğu biliniyor.” diyen Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, şöyle devam etti:
“Burada bireylerin maruz kalınan tıpkı travmatik olaya ruhsal olarak farklı yansılar gösterebileceğini vurgulamak değerlidir. Her bireyin farklı tetikleyicileri vardır. Bu tetikleyiciler, kimileri için açık fizikî yaralanmaları görmek, kimileri için ise bir çocuğun üzgün ya da çaresiz bakışı olabilir. Maruz kalma anında hakim olan zihinsel çerçeve epeyce kıymetli.
Zihnimizin travmatik olayla ilgili bilgi arayışı
Tıpkı pandemide olduğu üzere çok belirsizliğin yarattığı ağır telaş ve huzursuzlukla çaba edebilmek ismine beşerler, daima bilgi akışında kalma ve bildiklerini güncelleme muhtaçlığı hissetmekte. Merak ve bağımlılıkla hareket eden zihnimiz, sert görseller ve anlatımlarla baş edebileceğine kendini inandırır. Bu olumsuz içeriklerin kaotik gerçekliğimizi anlamlandırmaya yardımcı olabileceğini varsaymak, zihnimizin travmatik olayla ilgili bilgi arayışını haklı çıkarmanın bir yoludur ama bu durum büyük bir yanılsamadan ibarettir.”
Savaş imgelerini izleme potansiyel olarak ikincil TSSB’na yol açabilir
İkincil travma konusuna da değinen Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, şunları anlattı:
“İkincil travma, direkt değil dolaylı olarak maruz kalınan bir olay ya da durum karşısında yaşanan kahır yahut olumsuz duygusal tesirleri tabir eder. Öteki bir deyişle ikincil travma, bireyin diğer bir kişinin travma tecrübelerini duyması, fotoğraf ya da görüntü aracılığıyla o kişinin dehşet verici, yıkıcı anlarına maruz kalması durumunda ortaya çıkabilir. Ancak zihinlerimiz bu tıp içerikleri işleyecek donanıma sahip değildir ve bu içerikleri görmek ya da izlemek potansiyel olarak ikincil Travma Sonrası Gerilim Bozukluğuna yol açabilir.”
Uzmanlar, savaş imajları ile başa çıkma konusunda ne öneriyor?
Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, savaş ile ilgili içeriklerin, etkilenen bireylerle empati kurmak, sürece ait bilgilenmek ve yardım etmek istemek konusunda değerli bir rolünün var olduğunu lisana getirerek, “Ancak ekran başında geçirilen mühletin artması, daima maruziyet ve travmatik içeriğe çok doygunluk kişinin ruh sıhhatini epey etkilemektedir. Burada en kıymetli nokta bu tıp görüntüleri izleyip daima akışta kalmaktan mümkün olduğunca kaçınmak ve dikkat dağıtıcı öbür aktivitelere iştirak sağlamaya çalışmaktır. Hem çocuklar hem de yetişkinler için günlük rutinlerinin sürdürülmesi çok değerlidir.” biçiminde kanılarını anlattı.
Endişeli hissetmeye başlarsanız aygıtınızı kapatın
Savaşla ilgili olarak görüntülenen içeriğin ölçüsünü sınırlamak için toplumsal medya platformlarından ayrılmanın her vakit kolay yahut pratik olmadığını tabir den Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, bu bahisle ilgili zihinsel sıhhat risklerini en aza indirmeye yardımcı olmak için önerilen kimi stratejileri şöyle sıraladı:
“Gece uyumadan evvel yahut uyandığınızda olumsuz içeriğe bakmaktan kaçının; bu kıymetlidir zira rahatsız edici fotoğraf yahut görüntüler izlemek telaşa neden olabilir, bu da sizi gece boyunca uyanık tutabilir yahut gün boyunca etkileyebilir. Görüntülediğiniz yahut paylaştığınız içeriğin hakikat olduğundan, aldatıcı ya da yanlış olmadığından emin olun. Hislerinizi değerlendirin; örneğin, telaşlı hissetmeye başlarsanız aygıtınızı kapatın ve içerikten uzaklaşın. Olumsuz haberler, toplumsal medya gönderileri yahut başka toplumsal medya platformları ortasında vaktin farkında olmadan fikirsizce gezinmeden kaçının. Bu çeşit içerikleri paylaşmamaya azamî seviyede itina gösterin.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
